Rhif atomig a rhif m脿s
Rhif proton a rhif niwcleon
Rhif proton (Z) atom yw nifer y protonau sydd ynddo. Mae gan bob atom o elfen benodol yr un rhif proton (nifer o brotonau). Mae gan atomau elfennau gwahanol niferoedd gwahanol o brotonau. Er enghraifft, mae gan bob atom ocsigen wyth proton ac mae gan bob atom sodiwm 11 proton.
Rhif niwcleon (neu rif m脿s) atom yw cyfanswm nifer y protonau a'r niwtronau sydd ynddo. Dydy rhif niwcleon atom byth yn llai na'r rhif proton. Mae鈥檔 gallu bod yr un fath, ond fel arfer mae'n fwy.
Symbolau cemegol llawn
Os wyt ti'n gwybod y rhif proton a'r rhif niwcleon, galli di gyfrifo faint o bob gronyn isatomig sydd mewn atom. Mae symbol cemegol llawn elfen yn dangos ei rhif niwcleon (A) yn y top, a'i rhif proton (Z) yn y gwaelod.
Mae'r symbol yn dweud wrthyt ti bod 17 proton yn yr atom clorin. Bydd 17 electron ynddo hefyd, oherwydd mae nifer y protonau a'r electronau mewn atom yr un fath.
Mae'r symbol hefyd yn dweud wrthyt ti bod cyfanswm nifer y protonau a'r niwtronau yn yr atom clorin yn 35. Galli di gyfrifo nifer y niwtronau drwy dynnu'r rhif atomig o'r rhif m脿s. Yn yr enghraifft hon, mae'n 35 鈥 17 = 18 niwtron.