���˿���

Pan fyddi di'n prynu neu'n rhentu eiddo, byddi di angen cyflenwad o wasanaethau fel trydan a nwy i sicrhau dy fod yn gallu cynnau dy oleuadau, gwefru dy ffôn symudol a gwresogi dy dŷ.

Darlleniadau mesurydd

Bydd y rhan fwyaf o gwmnïau’n mesur faint o drydan, nwy neu ddŵr sy'n cael ei ddefnyddio mewn cartref trwy fesurydd.

Yn aml bydd pobl yn darllen eu mesurydd eu hunain ac yn anfon y darlleniad i'r cwmni sy'n cyflenwi eu trydan neu nwy. Bydd eu biliau'n dangos dau ddarlleniad mesurydd - y darlleniad mesurydd blaenorol a'r un presennol.

Os nad yw'r mesurydd wedi cael ei ddarllen, yna bydd y cwmni ynni'n amcangyfrif darlleniad ar sail defnydd y cwsmer yn y gorffennol.

Mae'r gwahaniaeth rhwng y ddau ddarlleniad mesurydd yn dangos faint o nwy neu drydan sydd wedi cael ei ddefnyddio yn ystod y cyfnod rhwng darlleniadau mesurydd. Felly i weithio allan cost dy fil diweddaraf, mae'n rhaid i ti dynnu'r darlleniad mesurydd blaenorol i ffwrdd o'r darlleniad mesurydd presennol. Pan fyddi di'n gwybod faint wyt ti wedi defnyddio, lluosa'r swm â'r gost uned.

Cofia fod tâl sefydlog yn cael ei ychwanegu i dalu am gostau ychwanegol.

Enghraifft sylfaenol

Mae Megan yn cael bil trydan. Dyma'r manylion:

Beth yw cyfanswm cost y trydan gan gynnwys TAW.

Datrysiad

Tynna'r darlleniad mesurydd blaenorol i ffwrdd o'r darlleniad mesurydd presennol i ddod o hyd i nifer yr unedau sydd wedi cael eu defnyddio.

8,800 – 7,000 = 1,800 uned

Lluosa â'r gost fesul uned.

1,800 × 4 = 7,200c

Paid ag anghofio newid i bunnoedd.

7,200p ÷ 100 = £72

Ychwanega'r tâl gwasanaeth.

£72 + £10 = £82

I ddod o hyd i'r TAW, mae'n rhaid i ti ddod o hyd i 5% o £82.

Cyfrifiannell

5/100 × 82 = £4.10

Heb gyfrifiannell

Byddi di'n dod o hyd i 10% trwy rannu â 10.

£82 ÷ 10 = £8.20

Mae 5% yn hanner 10%.

£8.20 ÷ 2 = £4.10

Ychwanega'r TAW

£82 + £4.10 = £86.10

Mwy o enghreifftiau

Mae'r ffioedd canlynol yn cael eu codi ar bâr ifanc sy'n byw mewn fflat â dwy ystafell wely am eu gwasanaethau.

Ar ddechrau ac ar ddiwedd y chwarter, cafodd darlleniadau mesurydd ar gyfer dŵr a thrydan eu cofnodi.

Cyfrifa faint o arian cafodd ei wario ar ddŵr a thrydan y chwarter hwn.

Cost dŵr

Byddi di'n dod o hyd i swm y dŵr y cafodd ei ddefnyddio trwy dynnu'r darlleniad mesurydd blaenorol i ffwrdd o'r darlleniad mesurydd presennol.

7,200 - 6,700 = 500m³

Am bob m³ sy'n cael ei ddefnyddio, byddi di'n talu 35c.

Am 500m³ byddi di'n talu 500 × 35 = 17,500c = £175.

£10 y chwarter yw'r tâl sefydlog.

Felly at ei gilydd, cost dŵr ar gyfer y cyfnod hwn yw £185.

Cost trydan

Byddi di'n dod o hyd i swm y trydan y cafodd ei ddefnyddio trwy dynnu'r darlleniad mesurydd blaenorol i ffwrdd o'r darlleniad mesurydd presennol.

9,800 – 8,000 = 1,800 kWh

Am bob kWh sy'n cael ei ddefnyddio, byddi di'n talu 10c.

1,800 × 10 = 18,000c

Mae angen i'r holl unedau fod yr un fath, felly bydd angen i ni newid ceiniogau i bunnoedd trwy rannu â 100.

I newid punnoedd i geiniogau, mae'n rhaid i ti luosi â 100.

18,000c ÷ 100 = £180

Y tâl sefydlog am dri mis yw £4 × 3 = £12.

Cost trydan ar gyfer y cyfnod hwn yw £192.

Felly byddi di'n dod o hyd i'r cyfanswm ar gyfer dŵr a thrydan trwy adio'r ddau swm. £185 + £192 = £377.

Credyd a Debyd

Yn aml bydd pobl yn dewis talu eu biliau trwy ddebyd uniongyrchol. Mae hyn yn golygu bod yr arian yn cael ei dalu'n awtomatig o dy gyfrif bob mis. Yna bydd yr arian hwn yn cael ei dynnu o dy fil. Bydd debydau uniongyrchol yn ymddangos fel credydau ar dy gyfrif neu CR. Os bydd arnat ti arian, bydd yn ymddangos fel DB, sy'n golygu debyd.