˿

Problemau dŵr – CBACStrategaethau i gynyddu'r cyflenwad dŵr

Dydy’r galw am ddŵr a faint o ddŵr sy’n cael ei ddefnyddio yn y byd ddim yn gyfartal. Mae angen rheoli cyflenwadau dŵr ac mae strategaethau er mwyn cyflawni hyn. Mae cynaliadwyedd dŵr yn bryder byd-eang.

Part of DaearyddiaethMaterion datblygiad ac adnoddau

Strategaethau i gynyddu'r cyflenwad dŵr

Wrth i boblogaeth y byd barhau i gynyddu, mae gwledydd yn dod o hyd i ffyrdd o sicrhau bod ganddyn nhw gyflenwad dŵr.

Argaeau a chronfeydd dŵr

Mae afonydd yn cludo dŵr i’r môr. Mae yn rhwystro afonydd fel bod yn casglu y tu ôl iddynt yn hytrach na llifo i ffwrdd. Mae hyn yn darparu cyflenwad dŵr yfed gydol y flwyddyn ac yn lleihau ansicrwydd dŵr, yn enwedig pan mae’r dyodiad yn dymhorol. Gall argaeau a chronfeydd dŵr atal hefyd, gan fod llif yr afon yn cael ei reoli, ac maen nhw'n gallu cynhyrchu trydan drwy . Mae dros 600 o argaeau yn Affrica. Mae Argae Akosombo yn Ghana ac Argae Aswan yn yr Aifft yn ddau o’r rhai mwyaf.

(Cynnwys Saesneg)

Trosglwyddo dŵr

Pan mae gan wlad ddŵr dros ben mewn un ardal a phrinder dŵr mewn ardal arall, mae modd trosglwyddo cyflenwad. Gelwir hyn yn gynllun trosglwyddo dŵr. Mae argaeau yn casglu dŵr a’i storio mewn ardaloedd lle ceir llawer o law. Mae a phibellau yn cludo’r dŵr i afonydd neu i argaeau mewn rhannau eraill o'r wlad. Ceir cynlluniau trosglwyddo dŵr mewn llawer o wahanol wledydd. Mae dinas Las Vegas yn gallu bodoli yn Niffeithdir Nevada oherwydd bod dŵr yn cael ei drosglwyddo yno. Caiff dŵr ei drosglwyddo o gronfeydd dŵr yng Nghymru i ddinasoedd ledled Lloegr yn aml. Yng Nghwm Elan yng nghanolbarth Cymru, mae cyfres o gronfeydd dŵr wedi cael eu hadeiladu’n bwrpasol i ddarparu dŵr yfed i ddinas Birmingham.

Goleuadau llachar stribed Las Vegas yn y nos.
Image caption,
Las Vegas, yn Niffeithdir Nevada

Gweithfeydd dihalwyno

Nid yw’n bosibl yfed dŵr môr oherwydd bod halen ynddo. Mae yn tynnu’r halen o ddŵr môr i’w wneud yn ddiogel i’w yfed. Gallai gweithfeydd dihalwyno ddatrys llawer o faterion y byd yng nghyswllt ansicrwydd dŵr, ond mae’r broses yn ddrud ac felly nid yw’n ymarferol mewn rhai gwledydd sy’n datblygu. Mae’r DU wedi agor drysau ei chyfleusterau dihalwyno cyntaf ar Afon Tafwys. Mae’r orsaf yn tynnu'r halen o'r dŵr llanw yn Afon Tafwys i helpu’r DU yn ystod cyfnodau hir o sychder a phrinder glaw.