Cyflymder
Defnyddir yr hafaliad canlynol i gyfrifo cyflymder:
\(\text{cyflymder}=\frac{\text{pellter}}{\text{amser}}\)
Dyma enghraifft o fesur cyfansawdd gan nad yw鈥檔 bosib mesur pellter ac amser yn yr un uned. Gellir mesur cyflymder mewn metrau yr eiliad, cilometrau yr awr a nifer o ffurfiau eraill hefyd.
Question
Cyfrifa gyflymder cyfartalog mong诺s os yw鈥檔 teithio 4 km mewn 0.25 awr.
\(\text{cyflymder}=\frac{\text{pellter}}{\text{amser}}\)
\(\text{cyflymder}=\frac{\text{4~km}}{\text{0.25~awr}}\)
\(\text{cyflymder = 16 km/awr}\)
Question
Cyfrifa gyflymder cyfartalog llewpart hela os yw鈥檔 teithio 300 m mewn 10 eiliad.
\(\text{cyflymder}=\frac{\text{pellter}}{\text{amser}}\)
\(\text{cyflymder}=\frac{\text{300~m}}{\text{10~eiliad}}\)
\(\text{cyflymder = 30 m/eiliad}\)
Gellir hefyd ad-drefnu鈥檙 hafaliad cyflymder i un o鈥檙 ddwy ffurf isod:
\(\text{pellter}=\text{cyflymder}\times{\text{amser}}\)
neu
\(\text{amser}=\frac{\text{pellter}}{\text{cyflymder}}\)
Mae hyn yn dy alluogi i gyfrifo un ai pellter neu amser.
Question
Mae car yn teithio o Gaerdydd i Lundain gyda chyflymder cyfartalog o 50 Milltir yr awr.. Os yw鈥檙 daith yn cymryd tair awr, amcangyfrifa鈥檙 pellter o Gaerdydd i Lundain.
\(\text{pellter}=\text{cyflymder}\times{\text{amser}}\)
\(\text{pellter}=\text{50~mya}\times{\text{3~awr}}\)
\(\text{pellter}=\text{150~milltir}\)