Yr arennau
Mae鈥檙 arennau wedi鈥檜 lleoli yng nghefn yr abdomen, ac maent yn gwneud dwy swyddogaeth bwysig yn y corff:
- rheoleiddio faint o dd诺r sydd yn y gwaed
- ysgarthu/gwaredu cynhyrchion gwastraff gwenwynig metabolaeth
Gwylia Dr Alice Roberts yn dyrannu aren mochyn ac yn egluro adeiledd a swyddogaeth yr aren a鈥檙 system droethol. (Cynnwys Saesneg).
Y system ysgarthu 鈥 adeiledd a swyddogaeth
- Mae gwaed yn cyrraedd yr aren drwy鈥檙 rhydweli arennolMae鈥檙 rhydweli arennol yn cludo gwaed i鈥檙 arennau. sy鈥檔 canghennu oddi ar yr aortaY brif rydweli sy鈥檔 cludo gwaed wedi鈥檌 ocsigeneiddio o鈥檙 galon mewn mamaliaid..
- Mae鈥檙 aren yn rheoleiddio faint o dd诺r a halen sydd yn y gwaed ac yn cael gwared o wreaSylwedd gwastraff nitrogenaidd sy鈥檔 deillio o ddadelfennu proteinau. Mae鈥檔 cael ei ysgarthu mewn troeth/wrin..
- Mae鈥檙 d诺r dros ben sydd wedi鈥檌 hidlo, halwynau ac wrea yn ffurfio hylif o鈥檙 enw troeth/wrinIsgynnyrch diwerth sy鈥檔 cael ei secretu gan yr arennau..
- Mae troeth/wrin yn cael ei gludo i鈥檙 pledrenYr organ sy鈥檔 casglu troeth (wrin) wrth iddo gael ei gynhyrchu gan yr arennau, ac yn ei ryddhau pan mae anifail yn troethi. ar hyd tiwbiau o鈥檙 enw wreterY tiwb sy鈥檔 arwain o鈥檙 aren i鈥檙 bledren..
- Mae鈥檙 bledren yn storio鈥檙 troeth/wrin tan y bydd hi鈥檔 gyfleus ei adael allan o鈥檙 corff drwy鈥檙 wrethra.
- Mae鈥檙 gwaed pur yn dychwelyd i鈥檙 cylchrediad drwy鈥檙 gwyth茂en arennolMae鈥檙 wyth茂en arennol yn cario gwaed o鈥檙 arennau. ac i鈥檙 galon drwy鈥檙 fena cafaY wyth茂en sy鈥檔 cludo gwaed wedi鈥檌 ddadocsigeneiddio i鈥檙 galon o systemau'r corff..
Yr aren
Mae鈥檙 diagram hwn yn dangos lle mae鈥檙 rhydweli arennol yn mynd i mewn i鈥檙 aren, a lle mae鈥檙 wyth茂en arennol yn gadael.
Mae鈥檙 aren yn cynnwys tua miliwn o ffurfiadau o鈥檙 enw neffronUned hidlo鈥檙 aren, sydd hefyd yn cael ei galw鈥檔 diwbwl yr aren.. Mae鈥檙 neffronau hyn yn dechrau yn y cortecs yn yr aren ac yn dolennu i lawr i mewn i鈥檙 medwla ac yn 么l i鈥檙 cortecs.
Mae鈥檙 neffron yn rheoleiddio lefel y d诺r, a halwynau ac yn cael gwared wrea o鈥檙 gwaed.