Cerddi Rownd 2 2023
1 Trydargerdd: Fformiwla
Arglwydd de Grey
E=mc sgw葍r
Mae cyflymder golau wedi ei sgwario
Yn golygu fod mas bychan yn cario
Ynni mawr, mawr,
Hyd y ddaear lawr.
Sy’n swnio’n dda…
Hiroshima.
Arwel Emlyn Jones 8.5
Tir Mawr
Y mae y cof yn pallu,
Henaint ddaeth yn ei le,
Fe brynais bowdwr gwyrthiol
A welais ar y wê
Fe hoga yr ymenydd,
Elixir yw go iawn,
Dwi’n siwr y gweithia’n berffaith
Os cofio’i gymryd wnawn.
Huw Erith 8.5
I feirdd, yn fyr, dyma fo – un odl
Tri deg nodyn cryno.
Cei lusg( ond nid yn y clo)
Hei presto! Diawl, mae’n proestio!
Y mae y cof yn pallu,
Henaint ddaeth yn ei le,
Fe brynais bowdwr gwyrthiol
A welais ar y wê
(Fformiwla Barnett)
O Lundain mae’r Trysorlys
Yn rhoi i ni’n ddarbodus
Fel byddwn, Gymry, am bob punt,
Fyth iddynt yn ddyledus.
Mae Llundain yn cyhoeddi
Fod arian i ni leni
Os down â chap mewn llaw i’w gael
A dweud mor hael yw Rishi.
2 Cwpled caeth yn cynnwys y gair ‘caets’
Arglwydd de Grey
O’r caets, nid yw ceinder c葍n
Yn allwedd i ddod allan
Tomos Gwyn 8.5
Tir Mawr
Yn ei gaets aderyn gân,
O’i adfyd, am gael hedfan.
Carys Parry 8.5
Gwlad flin a ffin ei phenyd
A wna gaetsh o’r byd i gyd.
Mewn caets neu ar rwymyn, ci
Defaid, nid ydyw’n dofi.
Y caets sy nghilfachau’r co’
Anodd dianc ohono
Yno 'roedd anti Annie
Yn y caets yn mwytho ci.
Yn y caets roedd mwnci call
Yn caru mwnci arall.
Dau barrot wedi'r potio
Yn eu caets yn mynd o'u co'
Tynnu gwisg, yfed wisgi;
yna cwsg, yn caets y ci!!
3 Limrig yn cynnwys y llinell ‘Mewn sesiwn pilates un noson’
Arglwydd de Grey
Bu gormod yn llacio perfeddion
Mewn sesiwn pilates un noson;
Y statig o'r neilon
Gyfunodd â'r nwyon-
A ffrwydrodd y neuadd chwaraeon.
Steffan Tudor 8.5
Tir Mawr
Ar blygiad go od, roedd Jôs Plismon
Mewn sesiwn pilates un noson
Efo’i afl wrth ei drwyn,
Gofynnodd yn fwyn:
“Di hyn yn beth hollol gyfreithlon?”
Carys Parry 8.5
Mewn sesiwn pilates un noson
Yn gwisgo siorts lycra o safon
Mi welais mewn drych
Rhyfeddod o rych
Wel diawl, base Ych yn dra bodlon!
Mewn sesiwn Pilates un noson
Estynais fy nghoes i’r entrychion
Disgynodd i ffwrdd
A rhowlio dan ‘bwrdd
Ond llwyddais i’w sdicio hi nôlon
Drwy symud eu bochau yn gyson,
Mi ganodd y côr hen alawon
Am wynt Porthdinllaen
A’r Sirocco yn Sbaen
Mewn sesiwn pilates un noson.
Cyfarfu dau dîm yr ymryson
Mewn sesiwn pilates un noson;
Roedd rhai’n gyrch a chwta,
Rhai’n benfyr a chrwca:
Doedd neb yno’n unodl union.
4. Cywydd (heb fod dros 12 llinell): Gohirio
Arglwydd de Grey
*Dros Dro oedd enw cartref fy rhieni.
Gyda’r hwyrnos yn Dros Dro*
Galaraf, rwy’n ddi-glirio;
Taflu crib, papur dibwys
A thaflu dim byd o bwys,
Ceisio sortio’r bocsys sydd
Yn llawn lluniau llawenydd.
O’r cwpwrdd, torri cwpan,
Heulwen fu yn chwalu’n f葍n.
“Dam it all!” dyma yw t欧
Yn wag, ond heb ei wagu;
Sychu pyllau’r dagrau, do.
Gwae a hiraeth… Gohirio.
Arwel Emlyn Jones 10
Tir Mawr
Mae’n beryg fod y rhiniog faint o fwlio sy’n dderbyniol
yn y gwasanaeth sifil yn rhy isel…’
– Dominic Raab
‘Nefolion! Y fi’n fwli!?
Pa rai sy’n pupuro’r si?
Mond gweision disafonau,
tlawd eu heinioes, does dim dau.
Ni fues rydd fy sarhad
na haearnaidd fel beirniad.
A blygaf? Na wnaf, yn wir:
gweithiaf hyd nes y’m gwthir.’
Yna amser a wiberodd
ei dric; ei wenwyn a drodd
yn sylwedd ei ddiwedd o.
Tynnwyd y mat o’tano.
Myrddin ap Dafydd 9.5
5 Triban neu bennill telyn yn seiliedig ar unrhyw ddihareb
Arglwydd de Grey
Gweu golau'r haul yn gadwyn
Creu modrwy cain o fenyn;
Er ymdrech lew mi fyddi'n feth-
Nid aur pob peth sy'n felyn.
Steffan Tudor 8
Tir Mawr
Mae hefyd gaws neu gwstad,
‘di dod o dun neu bacad
A’r Dant y Llew sydd hyd bob man
A marsipan. A mwstad
Gareth Jôs
O’r nefoedd mae’sio mynnadd.
Dwi wrthi ers dwy flynnadd
Yn dilyn iar rhwng pedair wal
Dwi’n siwr o’i dal hi’n diwadd
Protestio mae y nico,
Ond does na neb yn gwrando;
Gwell ganddo yn y llwyn fan draw
Na marw’n llaw ryw psycho.
‘Rhaid castell mawr i rwysg mawr’
Yn y deyrnas sydd ohoni
Pa ganfyddiad ond coroni
Wnaiff y tro i ladd amheuaeth
Nad oes mawredd mewn brenhiniaeth?
“Cerrig man yw craig y mur”
Nid grym y cadfridogion
Sy’n dychryn y gelynion.
Lle dengys byddin ei gwir werth
Yw’’r nerth sydd yn ei dynion.
6 Cân ysgafn: Y Rhagbrawf
Arglwydd de Grey
Rhagbrawf yw bywyd I un o ddau le
Nid dau bafiliwn ond uffern a ne’
Rhaid siarad Cymraeg I gael mynd fyny grisia,
Rhyw fratiaith cyfryngol wnaiff tro’n y lle isa.
Yno mae llu’n defnyddio Gwgl Transl葒t
A haid sydd yn credu bod Prydain yn gr葒t.
Yn Nhalwrn y nefoedd dim ond beirdd sydd I’w cael
Yn rhoi marciau I’w gilydd yn hynod o hael
Does yno ru’n meuryn yn rhoi wyth ac yn flin
Ma nhw’I gyd yn Uffern yn cael eu camdrin.
Yn steddfod y nefoedd mae corau di-ri
Yn uffern mae rhagbrawf a lle mond I dri
Does yna ddim Senedd I’w gael yn y ne
Wel does na ddim gwleidydd yn agos I’r lle
Na’r un arweinydd nad yw’n ddoeth yn ddi-ffael
Yn uffern does dim synnwyr cyffredin I’w gael
Mae’r diafol mewn penbleth beth I’w wneuthur yn wir
A holl arweinwyr y GIG a’r cynghorau Sir.
Ac os mai cael cam fydd yr Arglwydd de Grey
Fe gaiff pawb eu haeddiant yn uffern neu’r ne’.
Huw Dylan 9.5
Tir Mawr
Wrth fartshio’i gefn y llwyfan yn clebar fatha brain
Fei stopwyd yn eu hunfan gan 诺r bach eiddil main
“Nyni yw Côr y Crachod yn dod i hawlio’n lle
Ar lwyfan mawr y ‘Steddfod ! Symudwch ddyn ! Gwnewch le !”
“Os ewch i lawr i’r pentra i’r Constitiwsion Hôl
Ble mae’r rhagbrofion, gynta, cewch ella ddod yn ôl “
“ Da ni’m di dod i fa’ma i bonshian mewn pri-lym
Mewn neuadd dwy a dima. Symudwch ! Rwan hyn !”
Fe roddwyd swadan iddo. Disgynodd ar y mat.
Yr un fu weithiau’n sharpio oedd n’awr yn hollol fflat.
“I’r Gâd !” medd Now’r unawdydd gan ymfflamychu’r Crach
A ruthrodd efo’i gilydd am Dai y Stiward bach
D’oedd dim ond un Dai Cwando, pum deg ohonyn nhw
Roedd Dai’n Flac Belt mewn jiwdo , jiwjitsw a chyng ffw
Ac yno’m Mrhifwyl Gwalia fe gafwyd gwledd di fai
Dai Cwando’n mynd i hwylia a’r côr yn mynd yn llai
Daeth Myrddin efo’i orsadd. Cadoediad ! Diolch i Dduw
A draw a nhw i‘r neuadd ( y rhai oedd dal yn fyw ).
I’r briw fe dolltwyd halan, r’ôl colli’n ddi ymwâd
Fe fetho’ nhw gael llwyfan fel deuawd canu gwlad
Gareth Jôs 8.5
7 Ateb llinell ar y pryd – S’dim hawl protestio am hyn
Arglwydd de Grey
William, tywysog, gelyn
S’dim hawl protestio am hyn
Arwel Emlyn Jones 0.5
Tir Mawr
Yn dlawd gan edliw wedyn
S’dim hawl protestio am hyn
Huw Erith
8 Telyneg (heb fod dros 18 llinell): Cartref Newydd
Arglwydd de Grey
Tynnu’r drws o’m hôl
A’i gau’n glep ar atgofion.
Ei thywys at y car
Ar gyfer y daith fer, hir
I’w chartref newydd.
Cyrraedd ei stafell.
Ei llygaid gwag yn crwydro’r stafell foel.
A’i hwyneb yn gwestiwn.
Dadbacio.
Rhoi ar y bwrdd bach yr albwm
Lle cofnodais iddi gyfoeth ei hanes.
Yna, gorfod troi a’i gadael
Yn y cartref newydd,
Lle na all greu atgofion.
Eleri Jones 9
Tir Mawr
Y gaeaf diwethaf, dychwelwyd chwe thrysor o ddinas Benin yn Nigeria a ladratawyd gan fyddin Ymerodraeth Prydain yn Oes Fictoria
Ar ôl teithio bellter
o stordy i gerbyd,
i grombil awyren,
cefn lorri hefyd,
Heb sôn am lwybrau
y llythyrau cerydd,
dadl mewn senedd
a chodi cywilydd,
Dyma ni’n cyrraedd.
Ac mae’r bobl yn galw
i ddathlu na lwyddodd
crafanc ein cadw.
Wrth i’r plant roi cân
ar y carped croeso,
mae’r drws sy’n agor
yn gyfarwydd eto.
Myrddin ap Dafydd 9.5
9 Englyn: Maneg neu Menyg
Arglwydd de Grey
Nid gwead sy’n rh葍d yw’r rhain – yn elwa
Ar draul dwylo’r dwyrain,
Ond gwead cariad cywrain
Wedi eu gwneud 葍 gwên nain.
Arwel Emlyn Jones 9
Tir Mawr
Er bod sbel ers y ffarwelio a swyn
Nos hwyr gafael dwylo,
Yn selog, wrth noswylio,
Yn ôl af at ei law o.
Carys Parry 9.5
