成人快手

Merched y rhyfel

Margaret Street a Margaret Read yn hel atgofion am y Wrens

12 Tachwedd 2010

Ar ddechrau'r Ail Ryfel Byd, anogwyd menywod ar draws Prydain i 'wneud eu rhan' yn ymdrech y rhyfel.

Roedd posteri ac ymgyrchoedd ar draws Prydain yn gofyn i fenywod "Ymuno 芒'r Wrens a rhyddhau dyn i'r llynges" ("Join the Wrens and free a man for the fleet").

Yr enw hoffus ar aelodau Gwasanaeth Menywod y Llynges Frenhinol (WRNS - Women's Royal Navy Service ) oedd y 'Wrens'. Wedi eu ffurfio'n wreiddiol yn 1917, fe chwaraeon nhw r么l werthfawr yn y ddau ryfel byd a rhyfeloedd eraill drwy gydol yr 20fed ganrif.

Trwy'r Wrens, roedd menywod yn gweld eu cyfle i weld y byd a chael swydd a oedd yn llawn antur a phrofiadau newydd. Anogwyd miloedd o fenywod i ymuno a gwneud swyddi yr oedd dynion wedi arfer 芒'u gwneud. Erbyn diwedd yr Ail Ryfel Byd roedd dros 74,000 o fenywod wedi ymuno.

Yn eu mysg roedd menywod sydd bellach yn aelodau o gangen gogledd Cymru o Gymdeithas y Wrens. Mae'r gr诺p o ogledd Cymru a oedd yn aelodau o'r Llynges Frenhinol yn ystod yr Ail Ryfel byd wedi bod mewn cyfres o aduniadau mewn llefydd fel Lerpwl, Caernarfon a Chaergrawnt ac yn rhannu eu hatgofion drwy gynllun wedi ei ariannu gan y

Margaret Street
Margaret Street yn ystod y rhyfel

I Margaret Street, o West Kirby yn wreiddiol ond sydd bellach yn byw ym Mhrestatyn, y syniad o groesi'r moroedd a theithio'r byd a'i denodd hi i ymuno.

"Y cyfan yr oeddwn eisiau'i wneud oedd mynd tramor, a thybiais mai ymuno 芒'r Wrens oedd yr ateb perffaith i'm hysfa i grwydro," meddai Margaret, sylfaenydd Cymdeithas WRNS gogledd Cymru, a ymunodd ym 1944 yn 19 oed.

"Pan ymunais, fe'm hanfonwyd i ganolfan hyfforddi yn Mill Hill yn Llundain ac wedi hynny, yn 么l i Lerpwl," meddai Margaret, gan gofio ei siom wrth gael ei lleoli 10 milltir yn unig o'i chartref.

"Gwirfoddolais am ddyletswyddau tramor fel gwyliwr signalau, ond os oeddech o dan 21 oed roedd rhaid cael caniat芒d eich rhieni i fynd tramor. Cymerodd chwe mis hir i mi ddarbwyllo fy rhieni i gytuno." O'r diwedd, ar 么l misoedd o erfyn, roedd ei rhieni'n barod i gytuno. Ychydig fisoedd wedyn, cafodd Margaret ei drafftio i Ceylon, neu Sri Lanka fel y mae'n cael ei adnabod heddiw.

Ar 么l treulio amser byr yn hwylio i'r Aifft, yna i Bombay ac draws India ar dr锚n i Madras cyn troi tua'r de i Danishkodi daliodd Margaret fferi i Colombo, n么l ar ynys Ceylon, gyda 21 o fenywod eraill o'r llong filwrol. Oddi yno, cafodd ei hanfon i Trincomalee, ardal jyngl anghysbell ar arfordir gogledd-ddwyreiniol yr ynys.

Roedd y swyddog cyntaf wedi disgrifio'r genhadaeth fel "bywyd cwbl wahanol - bydd rhaid i chi weithio'n galed oherwydd bod harbwr enfawr yno a llawer o signalau'n mynd ymlaen drwy'r amser, ond gallwch chwarae'n galed. Mae yno nofio, picnics a barbeciws." I ferch 19 oed roedd hyn yn swnio'n rhy dda i'w wrthod. Ynghyd 芒 chwe Wren arall, paciodd Margaret ei bagiau ac anelu am Trincomalee.

Grwp o Wrens yn 1946
Margaret Street (cefn, trydydd o'r dde) a'i
chyd-Wrens yn 1946 cyn cael eu galw n么l adref.

"Roedd Trincomalee yn fwrlwm o weithgarwch. Bryd hynny roedd y rhyfel yn Ewrop drosodd felly roeddent wedi anfon llongau o'r llynges gartref a llynges y Canoldir i ymuno 芒 Llynges y Dwyrain Pell, yn barod i oresgyn Japan. Roedd yn harbwr enfawr, un o'r mwyaf yn y byd ar y pryd ac roedd yn llawn dop gyda llongau'n anfon signalau i'w gilydd drwy'r amser. Gan fod cynifer o longau roeddech bron yn gallu cerdded o un llong i'r llall," cofia Margaret.

Roedd Margaret ar ddyletswydd pan ddaeth y signal drwodd bod y bom atomig wedi ffrwydro, a phan gyhoeddwyd diwrnod VJ.

"Ni allech gredu sut roedd yn teimlo; roedd pawb yn hynod gyffrous. Roedd y morwyr yn taflu eu hetiau yn yr awyr a chawsom ddiodydd am ddim. Roedd yr holl bobl leol yn ogystal 芒'r morwyr o gwmpas yr harbwr mewn hwyliau da. Pan ddaeth y machlud, roedd yr holl longau wedi'u goleuo ac roedd cannoedd ar filoedd o d芒n gwyllt yn cael eu cynnau - roedd yn brofiad rhyfeddol," meddai Margaret.

Ynghyd 芒 miloedd o Wrens eraill cafodd Margaret ei dadfyddino ym 1946, ond mae'n parhau i fod yn aelod gweithgar o gangen Rhyl y Wrens.

Roedd Margaret Read yn 24 oed pan atebodd yr alwad i ymuno 芒'r WRNS. Cafodd ei hanfon i Blundellsands yn Lerpwl i gael ei hyfforddi cyn cael ei drafftio i Machrihanish ar Benrhyn Kintyre yn yr Alban.

Margaret Read
Margaret Read yn ei hiwnifform yn ystod y rhyfel

"Roeddwn yn gweithio dan y ddaear mewn PCB - adeilad amddiffynnol ar gyfer cyfathrebu [protective communications building]. Roeddwn yn wyliwr dosbarthu signalau neu 'bunting tossers' fel roeddem yn cael ein galw. Pan dderbyniom negeseuon, roedd rhaid i ni ddarganfod a oedd yn gyfrinachol neu beidio. Yna penderfynu pwy oedd y bobl iawn i'w dosbarthu nhw iddynt," meddai Margaret, sydd yn 93 oed, ac yn aelod hynaf cangen y Rhyl o'r Wrens.

Roedd Machrihanish yn un o dair gorsaf brysuraf adran awyr y llynges ym Mhrydain ac yn fwrlwm o weithgarwch yn ystod y rhyfel. C芒i ei ddefnyddio i hyfforddi peilotiaid i esgyn awyrennau o lain awyr byr, maint dec llong.

Yno y clywodd Margaret dros yr uchelseinydd fod Buddugoliaeth yn Ewrop wedi'i chyhoeddi.

"Roeddwn ar ddyletswydd pan gawsom wybod am Ddiwrnod VE - roedd gyda'r nos a byddai'r cadoediad gyda'r Almaen yn cael ei lofnodi'r diwrnod wedyn. I ddathlu, rhoddwyd caniat芒d 'Splice the mainbrace' i'r rheiny oedd ar y llongau rhyfel, gan gynnwys y Wrens, sef caniat芒d i gael diod.

"Cawsom ychydig o r峄砿. Roedd yr holl ddynion yn ei yfed yn rheolaidd ond doedden ni wedi'i gael o'r blaen. Aethom i gyd draw a'r cyfan oedd gennym oedd ein mygiau. Roedd casgen fawr gyda bandiau pres disglair o'i chwmpas a rhoddodd swyddog y diwrnod ychydig i ni i gyd. Roedd un o swyddogion y Wrens yno gyda gwydraid o dd诺r - doedd hi ddim eisiau criw o Wrens meddw!" meddai Margaret gan chwerthin.

Er eu bod wedi gweithio'n galed dros oriau hir, mae Margaret yn mynnu bod y cwlwm y mae'r Wrens yn ei rannu wedi'u helpu nhw, cwlwm sy'n dal i fodoli heddiw.

Os ydych chi eisiau gwybod mwy am gynllun Arwyr yn 脭l 2 y Gronfa Loteri fawr ffoniwch y llinell gymorth ceisiadau ar 0845 00 00 121 neu ewch i'w gwefan .


Anfonwyd tri theulu n么l i fyw mewn cymuned lofaol yn Ne Cymru yn 1944.

Gogledd ddwyrain

Arfau cemegol

Ffatri gemegau

Cyfrinach hen safle arfau cemegol o'r Ail Ryfel Byd ger yr Wyddgrug.

Gogledd orllewin

Milwyr yn yr Aifft

Straeon rhyfel

O warchod yr Arglwydd Haw Haw i suddo llongau tanfor: atgofion lleol.

Canolbarth

Parti stryd

Diwrnod VE

Dathlu diwedd y rhyfel ac atgofion ifaciw卯s gan bobl y canolbarth.

成人快手 iD

Llywio drwy鈥檙 成人快手

成人快手 漏 2014 Nid yw'r 成人快手 yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol.

Mae'r dudalen hon yn ymddangos ar ei gorau mewn porwr cyfoes sy'n defnyddio dalennau arddull (CSS). Er y byddwch yn gallu gweld cynnwys y dudalen hon yn eich porwr presennol, fyddwch chi ddim yn cael profiad gweledol cyflawn. Ystyriwch ddiweddaru'r porwr os gwelwch yn dda, neu alluogi dalennau arddull (CSS) os yw'n bosib i chi wneud hynny.