���˿���

Y peth cyntaf y mae’n rhaid i ti ei wneud ydy dynodi siâp a natur dy ofod perfformio neu lwyfan. Bydd hyn yn gwneud gwahaniaeth mawr i’r ffordd rwyt ti’n perfformio.

Llwyfan prosceniwm

Yr enw ar lwyfan lle mae’r gynulleidfa’n eistedd ar un ochr yn unig ydy llwyfan prosceniwm (efallai i ti glywed y term llwyfan pen-yn-ben hefyd). Mae’r gynulleidfa’n wynebu un ochr i’r llwyfan yn uniongyrchol, a gallen nhw fod yn eistedd ar lefel is neu mewn rhengau o seddi. Gelwir y ffrâm o gwmpas y llwyfan yn fwa prosceniwm. Mae hwn yn helpu i ddiffinio’r bedwaredd wal ddychmygol mewn theatr realistig. Yr ardal o flaen y bwa ydy’r prosceniwm - mae o flaen yr olygfa, yn llythrennol.

Mae dau derm arall sy’n werth eu nodi - llwyfan gwth a llwyfan ffedog. Llwyfan gwth (thrust stage) ydy lle mae’r gofod actio o flaen y bwa prosceniwm yn cael ei wthio ymlaen fel bod rhan o’r gynulleidfa’n eistedd ar dair ochr y gofod perfformio. Mae llwyfan ffedog yn cael ei ddefnyddio’n aml fel term arall ar gyfer llwyfan gwth ond gall gyfeirio hefyd at y gofod actio llawer llai o faint o flaen y bwa prosceniwm mewn rhai theatrau.

Llwyfan cylch

Mae llwyfan cylch yn cael ei osod yng nghanol y gynulleidfa. Mae hyn yn golygu bod cynulleidfa’n amgylchynu’r llwyfan cyfan. Mae’r math hwn o lwyfan yn creu awyrgylch agos atoch chi, ac mae’n dda ar gyfer drama lle bydd angen i’r gynulleidfa gyfranogi. Mae llwybrau i’r perfformwyr allu cyrraedd y gofod actio. Mae’r math hwn o lwyfannu’n golygu bod rhaid i ti feddwl yn ofalus am yr hen ddywediad na ddylet ti droi dy gefn ar y gynulleidfa. Wrth gwrs bydd actor yn gwneud hynny ambell waith i greu effaith ond mewn theatr gylch, bydd rhan o’r gynulleidfa’n edrych ar dy gefn drwy’r amser. Mae cadw diddordeb pob aelod o’r gynulleidfa yn galw am flocio medrus (pennu symudiadau pob cymeriad mewn perthynas â’r sgript). Mae theatr gylch hefyd yn cael ei galw’n theatr arena.

Llwyfan tramwy

Mae llwyfan lle mae’r gynulleidfa’n eistedd ar ddwy ochr yn cael ei alw’n llwyfan tramwy. Unwaith eto mae’r math hwn o lwyfan yn dda ar gyfer creu awyrgylch agos-atoch gan fod y gynulleidfa’n agos at yr hyn sy’n digwydd. Mae’n fath anarferol o lwyfan ond fe weli di’r fformat yn cael ei ddefnyddio’n aml ar gyfer sioeau ffasiwn, gan fod y modelau’n gallu cerdded ar ei hyd yn arddangos dillad.

Llwyfan ogwydd

Dyma lle mae cefn y llwyfan yn uwch na blaen y llwyfan. Mae’n helpu’r gynulleidfa i weld ac roedd yn gyffredin mewn theatrau hŷn. Gall llwyfan ogwydd effeithio ar bersbectif oherwydd nad ydy e’n wastad. Mae hwn yn rhywbeth sydd angen ei ystyried yn ofalus wrth gynllunio dyluniad cynhyrchiad.