³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae ysgolion ym Mae Abertawe yn cael eu cynghori i ailgyflwyno mesurau i helpu i atal lledaeniad Covid-19 oherwydd nifer uchel o achosion positif yn yr ardal.

Mae disgyblion a staff ysgolion uwchradd yn cael eu hannog i gymryd Profion Llif Ochrol ddwywaith yr wythnos a gwisgo masgiau ar gludiant ysgol, mewn ardaloedd cymunedol ac wrth symud o gwmpas ysgolion.

Mae Bwrdd Iechyd Bae Abertawe wedi cyhoeddi'r cyngor oherwydd lefelau uchel o'r haint yn Abertawe ac yng Nghastell-nedd Port Talbot.

"Mae lefelau'r haint bellach mor uchel â mis Rhagfyr diwethaf," meddai Dr Keith Reid, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd y Cyhoedd ar gyfer y bwrdd iechyd.

"Nid yw ysgolion eu hunain yn risg uchel, ond rydym yn gofyn iddynt gymryd camau i helpu i atal y firws rhag lledaenu yn y gymuned ehangach.

"Mae'r lefel uchel gyfredol a pharhaus o heintiau Covid-19 yn Abertawe yn golygu ein bod yn gofyn i ysgolion weithredu yn unol â fframwaith Llywodraeth Cymru," meddai.

Abertawe sydd â'r nifer uchaf o achosion wedi'u cadarnhau yng Nghymru dros yr wythnos ddiwethaf: 1,614, yn ôl ystadegau diweddaraf Iechyd Cyhoeddus Cymru.

Y gyfradd a gadarnhawyd yn Nghastell-nedd Port Talbot fesul 100,000 yw 713.8, y trydydd uchaf yng Nghymru, ar ôl Merthyr Tudful (742.6) a Sir Gaerfyrddin (719.9), ac o flaen Abertawe (653.5).

Mae ysgolion wedi cael cyngor i ail-gyflwyno systemau unffordd mewn coridorau, ad-drefnu desgiau fel eu bod i gyd yn wynebu'r un cyfeiriad, ac i beidio a chynnal gwasanaeth yn y bore.

"Fe wnaethon ni benderfyniad cyn yr haf ein bod ni'n cadw'r mesurau oedd ganddon ni fel gwisgo mygydau, awyru, cadw pellter - maen nhw i gyd yn aros," meddai Simon Davies, Pennaeth Ysgol Gyfun Gymraeg Bryn Tawe.

"Mae 'na gonsyrn naturiol pan ma 'na bobol o gartrefi lle mae rhywun gyda'r feirws yn dod mewn i'r ysgol ond ni'n siŵr bod y polisi wedi'i selio ar ddata cadarn.

"Ni'n ffodus bod lot o'n rhieni ni sydd wedi cael achosion adre wedi bod yn synhwyrol tu hwnt ac wedi mynnu bod brodyr a chwiorydd yn mynd i cael brofion cyn eu bod nhw'n dod nôl," meddai.

'Aros adre' tra'n disgwyl canlyniad?'

Mae undeb athrawon UCAC yn galw ar Lywodraeth Cymru i ail-feddwl am y cyngor i ddisgyblion ynglÅ·n a hunan-ynysu pan mae rhywun adref gyda symptomau.

"Mae'n rhaid cael cydbwysedd rhwng sicrhau bod cymaint o ddisgyblion â phosib yn cael addysg wyneb yn wyneb ac arafu lledaeniad y feirws," meddai Rebecca Williams, Dirprwy Ysgrifennydd Cyffredinol UCAC.

"Rydyn ni am i Lywodraeth Cymru ystyried eto a ddylid gofyn i ddisgyblion hunan-ynysu wrth iddyn nhw aros am ganlyniadau prawf PCR.

"Ar hyn o bryd rydych chi'n cael mynd i'r ysgol pan rydych chi'n aros am y canlyniad ac rwy'n credu pe byddem ni'n gwneud y newid bach hwnnw, gallai wneud gwahaniaeth eithaf sylweddol i ledaeniad y feirws mewn ysgolion."

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Mae'r fframwaith yn galluogi ysgolion i gyflwyno mesurau ychwanegol os yw'r risgiau lleol yn wahanol i'r rhai cenedlaethol.

"Trwy drafod gyda'u bwrdd iechyd bydd awdurdodau lleol yn cydweithio gydag ysgolion i benderfynu sut y dylid teilwra unrhyw fesurau."