³ÉÈË¿ìÊÖ

Dros yr wythnos nesaf mi fydd tîm pêl-droed merched Cymru yn gobeithio creu hanes drwy gyrraedd rowndiau terfynol un o'r prif gystadlaethau rhyngwladol am y tro cyntaf erioed.

Mi fydden nhw yn wynebu Gweriniaeth Iwerddon dros ddau gymal yn rownd derfynol gemau ail-gyfle Euro 2025.

Mae yna ychydig dros 50 mlynedd wedi bod ers i'r tîm chwarae eu gêm gyntaf, a dyma rai o'r gemau mwyaf arwyddocaol yn ystod y cyfnod yna.

Mi gafodd y tîm ei ffurfio yn 1973, a fe chwaraeon nhw eu gêm gyntaf erioed y flwyddyn honno yn erbyn Gweriniaeth Iwerddon yn Llanelli.

Er fod y tywydd yn echrydus ar y diwrnod, mi oedd yna dorf o tua 3,500 yno i wylio'r gêm.

Mi oedd yna rhaid i Gymru gael methyg kit gan dîm dynion Abertawe, ac oherwydd hynny mi oedd y crysau yn llawer rhy fawr i rai o'r chwaraewyr.

Gaynor Blackwell a Gloria O’Connell sgoriodd y goliau dros Gymru.

Ar y pryd doedd y tîm ddim yn cael ei gydnabod gan Gymdeithas Bêl-droed Cymru, felly mi oedd yn rhaid i'r chwaraewyr dalu am bopeth eu hunain.

Fe arhosodd pethau fel yna tan i'r chwaraewyr Laura McAllister, Michele Adams a Karen Jones ofyn am gyfarfod gyda ysgrifennydd CBDC Alun Evans yn 1993.

Yn dilyn y cyfarfod yna fe benderfynodd y Gymdeithas gymryd rheolaeth o'r tîm.

Mi oedd gobeithion Cymru o gyrraedd Cwpan y Byd 2011 ar ben erbyn iddyn nhw groesawu Azerbaijan i'r Drenewydd yn eu gêm olaf ond un yn y rowndiau rhagbrofol.

Ond mi oedd hi'n ddiwrnod i'w gofio i'r crysau cochion wrth iddyn nhw sicrhau eu buddugoliaeth fwyaf erioed.

Ychydig o ddiwrnodau cyn y gêm mi oedd Cymru wedi penodi Jarmo Matikainen o'r Ffindir fel eu rheolwr newydd, a mae'n bosibl fod hynny wedi ysbrydoli'r chwaraewyr.

Fe sgoriodd Helen Lander chwe gôl, tra fod Gwennan Harries wedi sgorio hat-tric.

Er mai gêm gyfeillgar yn unig oedd hon, mi oedd hi'n achlysur bythgofiadwy i Jess Fishlock yn ennill ei chanfed cap.

Hi oedd y cyntaf yn hanes timau pêl-droed Cymru, dynion a merched, i gyrraedd y garreg filltir arbennig yma.

Mi ddathlodd Fishlock mewn steil, yn sgorio gôl wych wrth i Gymru ennill 3-1. Georgia Evans a Natasha Harding sgoriodd y goliau eraill.

Ers hynny mae hi wedi mynd yn ei blaen i ennill dros 150 o gapiau, a hi bellach yw'r prif sgoriwr yn hanes Cymru.

O bosibl y canlyniad gorau yn hanes y tîm.

Ar y pryd mi oedd Lloegr yn yr ail safle ar restr detholion y byd, 32 safle yn uwch na Chymru.

Mi oedd pawb wedi disgwyl i Loegr ennill yn gyfforddus, a dwi'n siwr y byse hynny wedi digwydd oni bai am berfformiad arwrol gan golwr Cymru Laura O' Sullivan.

Mi oedd Cymru hefyd yn anffodus i beidio mynd ar y blaen yn yr hanner cyntaf, gyda sawl un yn credu eu bod nhw wedi sgorio o gic gornel. Ond doedd hi ddim yn bosibl gweld a oedd y bêl wedi croesi'r llinell. Trueni nad oedd VAR ar y pryd!

Yn y pen draw Lloegr aeth yn eu blaenau i gyrraedd rowndiau terfynol Cwpan y Byd 2019, ond fe roddod y canlyniad yma hyder i Gymru eu bod nhw'n gallu cystadlu gyda'r goreuon.

Dyma'r agosaf erioed iddyn nhw gyrraedd rowndiau terfynol un o'r cystadlaethau mawr.

Ar ôl curo Bosnia Herzegovina yn rownd gynderfynol gemau ail-gyfle Cwpan y Byd 2023, Y Swistir oedd eu gwrthwynebwyr nhw yn y ffeinal.

Ac er i Gymru fynd ar y blaen yn yr hanner cyntaf diolch i gôl Rhiannon Roberts, fe gollon nhw yn eiliadau olaf amser ychwanegol.

Mi oedd hi'n ffordd greulon iawn i golli gêm, ond y gobaith yw y bydd y profiad yma yn eu sbarduno yn erbyn Gweriniaeth Iwerddon, ac y bydden nhw'n cyrraedd Euro 2025.