���˿���

Mae dyn a gafodd ei gyhuddo ar gam o lofruddio Lynette White yng Nghaerdydd wedi dweud wrth y ���˿��� ei fod wedi cyfarwyddo ei gyfreithwyr i apelio yn erbyn y penderfyniad i ryddhau’r llofrudd o’r carchar.

Daeth cadarnhad ddydd Iau y bydd Jeffrey Gafoor yn cael ei ryddhau ar barôl wedi 21 mlynedd yn y carchar am lofruddio Ms White yn 1988.

Cafodd pum dyn eu cyhuddo ar gam o lofruddio Lynette White, gyda thri ohonyn nhw yn cael dedfryd o garchar, cyn cael eu rhyddhau ar apêl.

Fe gafodd Gafoor ei garcharu am oes gyda gorchymyn iddo dreulio o leiaf 13 mlynedd dan glo. Daeth y cyfnod yna i ben yn 2016.

Dywedodd y Bwrdd Parôl fod panel wedi ystyried “ystod eang o dystiolaeth” cyn dod i'r casgliad ei bod hi'n ddigon saff i ryddhau Gafoor.

Ni fydd Gafoor yn cael ei ryddhau yn syth gan fod cyfnod o 21 diwrnod lle mae modd cyflwyno cais i'r bwrdd ailystyried y penderfyniad.

Pe bai cais o'r fath yn cael ei gyflwyno, bydd Gafoor yn parhau yn y ddalfa tan fod penderfyniad yn cael ei wneud ynglŷn â'r cais hwnnw.

Wrth siarad â'r ���˿��� dywedodd John Actie yn gynharach, un o'r pum dyn gafodd eu cyhuddo ar gam, ei fod yn gobeithio apelio yn erbyn y penderfyniad i'w ryddhau.

“Does neb yn dweud dim byd wrthym ni, dy’n ni byth yn cael gwybod unrhywbeth fel dioddefwyr,” meddai.

“Dwi ddim yn hapus o gwbl. Alla i ddim dychmygu sut mae teulu Lynette White yn mynd i deimlo am y peth.

“Mae’n teimlo fel bod rhywun wedi rhoi ei law yn fy stumog a’i rwygo.”

Ychwanegodd Mr Actie: "Dwi'n gobeithio y gwnaiff rywun [cyfreithiwr] gysylltu â mi a chawn weld beth allwn ni ei wneud".

"Efallai wnaiff teulu Lynette White apelio a gwneud rhywbeth am y sefyllfa hefyd. Nhw fyddai’r bobl orau i wneud hyn.

“Gobeithio y gallwn ei gadw yn y carchar am ‘chydig yn hirach. Mae’n haeddu bod yn y carchar am dipyn hirach na’r hyn mae wedi bod o’r hyn dwi’n ei ddeall."

Aeth ymlaen i gwestiynu pam fod cais Jeffrey Gafoor am barôl wedi cael ei dderbyn y tro hwn ar ôl cael ei wrthod sawl tro yn y gorffennol.

"Mae'n rhaid bod rhywbeth wedi mynd o'i le iddo gael ei wrthod gan bobl yn ystod yr 20 mlynedd ddiwethaf," meddai.

Wrth sôn am y cyfnod a'r profiad ei hun, dywedodd: "mae wedi byw gyda mi am y 36 mlynedd ddiwethaf" gan ychwanegu "dyw e byth am fynd i ffwrdd. Mae'n iselder sy'n glynu atoch o hyd."

Dywedodd ei fod yn rhan o'r "camweinyddiad cyfiawnder mwyaf yn hanes Prydain, a dydyn nhw heb roi gwybod i ni [am ryddhau Gafoor]. Fe ffeindion ni allan wrth y ���˿��� ddoe."

Wrth siarad ar Dros Frecwast fore Gwener, dywedodd Alun Michael, cyn-Aelod Seneddol Caerdydd a Phenarth a chyn-gomisiynydd yr heddlu fod y penderfyniad yma yn un "cymhleth iawn".

Roedd o'r farn y bydd na "deimladau cryf" ymhlith pobl leol am y penderfyniad oherwydd "y ffaith fod pobl leol wedi mynd i garchar gyda dim cysylltiad o gwbl gyda be wnaeth Jeffrey Gafoor".

"Mae bywydau y rhai oedd yn y carchar yn hollol ddieuog, mae eu bywydau nhw wedi cael eu taflu allan o drefn," meddai.

"Dwi'n meddwl fod o'n bwysig iawn i lais John Actie, a llais pobl arall yn y gymuned leol gael eu clywed, ac mae'r system apêl yn gwneud hynny'n bosib."

Mae Gafoor wedi’i gadw mewn carchar agored ers 2020 a chafodd ryddhad undydd ym mis Ionawr 2023.

Mewn cyfarfod yn gynharach yn y mis fe ddaeth Bwrdd Parôl i’r casgliad ei bod hi'n ddigon saff i ryddhau Gafoor.

Dywedodd llefarydd ar ran y Bwrdd fod y penderfyniad ei wneud “wrth ganolbwyntio ar ba risgiau gall y carcharor wneud i’r cyhoedd os yw’n cael ei ryddhau ac os yw’r gymuned yn medru delio â'r risg yna".

Dywedon nhw fod 'na banel wedi ystyried “ystod eang o dystiolaeth” ac wedi clywed tystiolaeth gan bobl fel “swyddogion y gwasanaeth prawf, seiciatryddion a seicolegwyr, swyddogion oedd yn goruchwylio’r troseddwr yn y carchar” ac roedd modd i ddioddefwyr gyflwyno datganiad personol.

“Mae’n drefn arferol fod y carcharor a’r tystion yn cael eu holi yn faith yn ystod y gwrandawiad - sy’n aml yn cymryd diwrnod cyfan neu fwy.

“Mae'r Bwrdd Parôl yn adolygu ac yn gwneud penderfyniadau gyda gofal eithriadol. Gwarchod y cyhoedd yw ein prif flaenoriaeth."

Dywedodd llefarydd ar ran y Weinyddiaeth Gyfiawnder: "Mae'n meddyliau ni yn parhau gyda theulu a ffrindiau Lynette White, yn ogystal â'r dynion a gafodd eu cyhuddo ar gam o'r drosedd ofnadwy yma.

"Blaenoriaeth yr Arglwydd Ganghellor yw cadw'r cyhoedd yn ddiogel. Mae hi (Shabana Mahmood AS) wedi gofyn i swyddogion ystyried a ddylai'r Bwrdd Parôl ailystyried y penderfyniad."