³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae’r iaith Gymraeg wedi derbyn statws gwarchodedig o fewn Heddlu Gogledd Cymru, gyda’r nod o gryfhau’r ddarpariaeth dros y blynyddoedd sydd i ddod.

Yn ôl y Prif Gwnstabl Amanda Blakeman, sy'n dysgu’r iaith, mae’r Gymraeg yn flaenoriaeth iddi, ac mae angen sicrhau bod "arweinwyr y dyfodol" yn rhugl.

Ar hyn o bryd mae o leiaf 40% o staff y llu yn medru sgwrsio yn y Gymraeg, a 36% yn rhugl.

Yn ôl swyddogion sy’n gweithio mewn cymunedau, mae’r cyfle i ddioddefwyr gyflwyno tystiolaeth yn eu mamiaith yn hollbwysig.

Yn byw a gweithio yng Nghaernarfon mae Jordan Jones, un o swyddogion heddlu’r gogledd, yn dweud na fyddai modd plismona’r gymuned yn effeithiol heb y Gymraeg.

"Mae Caernarfon yn lle unigryw - gei di drafferth yma feindio rhywun sydd ddim yn siarad Cymraeg," meddai.

"'Dan ni’n delio efo lot o achosion sydd yn eithaf creulon ac yn ofnadwy o emosiynol, felly dwi’n meddwl fod hi’n bwysig fod aelodau’r cyhoedd yn teimlo’n gyfforddus pan ma' nhw’n siarad efo ni am rheiny.

"Dwi’m yn meddwl 'swn i’n gallu gwneud y swydd dwi’n 'neud yma heb bo' fi’n gallu siarad Cymraeg."

Yn ôl Heddlu’r Gogledd mae gosod statws gwarchodedig dros y Gymraeg am sicrhau nad oes unrhyw un o fewn y gweithlu dan anfantais.

Tra bod gan y Gymraeg eisoes yr un statws â’r Saesneg, mae dynodi’r statws newydd yn gyfle i sicrhau tegwch cyfleoedd, yn ôl y Prif Gwnstabl Amanda Blakeman.

Esboniodd: “Dwi eisiau i weithwyr newydd allu sefyll eu harholiadau mynediad drwy’r Gymraeg a Saesneg felly does 'na'm rhaid iddyn nhw wedyn gyfieithu o un iaith i’r llall.

“Dydyn nhw ddim wedyn dan anfantais - mae hynny’n rhan ohono.

“Ond rhan arall o hynny ydy sicrhau bod gennym ni arweinwyr yn y dyfodol sy’n iaith gyntaf Gymraeg.

"Felly yn bendant 'dan ni am sicrhau nad ydy unrhyw un o’n systemau o gynnig dyrchafiadau ddim yn heriol i siaradwyr Cymraeg."

Er na fydd mwy o gyllid ar gyfer y prosiect, mae’r llu yn dweud mai cyfle i newid agweddau a systemau yw hyn, er mwyn cefnogi’r gweithlu Cymraeg.

Mae'r Prif Gwnstabl - sy’n wreiddiol o ganolbarth Lloegr - hefyd yn dysgu’r iaith.

"Dwi wir yn mwynhau, mae’n dda iawn," meddai.

"Mae’n iaith brydferth a dwi wir yn teimlo mor falch o fyw yng Nghymru, o weithio mewn gweithlu Cymraeg a chymuned Gymraeg.

"Mae pobl wir yn helpu, yn cymryd amser a dwi mor werthfawrogol."

Erbyn hyn mae’n rhaid i bob swydd o fewn y llu gael rhyw lefel o ddealltwriaeth o’r Gymraeg, a Heddlu’r Gogledd yn mynnu fod cefnogaeth a llwybrau dysgu i un rhywun sydd am ddatblygu hynny.