³ÉÈË¿ìÊÖ

Blog PoileataigeachNaidheachdanBlog Poileataigeach
Help / Taic

Tasglannan airson 2010-06

Cruaidh...ach cothromach?

Roinnean Phost: ,Ìý

Niall O’Gallagher | 2010-06-22, 14:00

Beachdan (0)

Dà phrìomh loidhne bhon chiad bhuidseat aig Seòras Osborne.

An toiseach, thèid VAT suas, ged a bhios greis ann mus tachair seo.

Bheir seo buaidh ag gach duine a bhios a' ceannachd stuth anns na bùithtean, agus 's ann air an fheadhainn as bochda a bhios a' bhuaidh as motha.

Chàin na Làbaraich seo fiù 's mus deach a fhoillseachadh, agus tha e duilich do na Lib Deamaich a bha ag iomairt na aghaidh ron taghadh.

Ann an litir do bhuill a' phàrtaidh a-raoir, thuirt Nick Clegg gur e am buidseat seo fear dhe na rudan as duilghe a bhiodh aca ri dèanamh a chaoidh.

Ach chan ann dìreach orrasan a bhios an duilgheadas.

Socharain sòisealta

Thuirt an Seansalar gun robh am buidseat aige 'cruaidh ach cothromach'.

Tha aonta ann gum bi e cruaidh air daoine, ach tha aig Mgr Osborne ri toirt air daoine creidsinn gu bheil e cothromach.

Bidh tòrr nach tèid le sin as dèidh dha nochdadh gun tigeadh 50% de na sàbhalaidhean a dh'iarras e bho shocharain sòisealta.

Thèid creidisean cìse, socharan cloinne, socharan taigheadais agus taic do dhaoine ciorramach uile a ghearradh.

Thuirt an Seansalar nach gabh na gearraidhean a sheachnadh.

Chan fhada gus am faic sinn a' bhuaidh air daoine - agus air a' cho-bhanntachd fhèin.

Duilleag bhàn?

Coinnichidh Tòraidhean na h-Alba ann an Dùn Bhlàthain a-màireach airson beachdachadh air polasaidhean ron taghadh Albannach an ath-bhliadhna.

Tha am pàrtaidh a' dèanamh sgrùdadh air na polasaidhean aca fo stiùireadh Derek Brownlie, labhraiche ionmhais a' phàrtaidh aig Holyrood.

Ged a tha prìomhaire Tòraidheach a' fuireach aig Àireamh a Deich a-rithist, tha am pàrtaidh ann an Alba air tighinn fo uallach on taghadh.

A dh'aindeoin oidhirp mhòr ann an grunn sgìrean, cha do chur am pàrtaidh ach aon bhall-pàrlamaid do Westminster à Alba.

As dèidh mar a dh'fhàilig air na Tòraidhean mòr-chuid fhaighinn, tha feadhainn a' cur coire air a' phàrtaidh mu thuath.

Agus a dh'aindeoin a cliù ann an deasbadan aig Holyrood, tha uallach air tighinn air Annabel Goldie cuideachd.

Toiseach tòisichidh

Tha mi a' tuigsinn gum bi am pàrtaidh a' tòiseachadh le 'duilleag bhàn' agus iad ag iarraidh bheachdan ùra bho luchd-àbhaisteach a' phàrtaidh.

Agus tha dà roinn gu sònraichte far am faodadh sinn atharrachadh fhaicinn.

'S iad a' bhunreachd agus ³¦Ã¬²õ±ð²¹²Ô - agus tha an dà rud a' dol còmhla.

Gu sìmplidh, am bu chòir don phàrtaidh barrachd chumhachdan air ³¦Ã¬²õ±ð²¹²Ô iarraidh do Phàrlamaid na h-Alba, agus an uair sin, dè bu chòir dhaibh dèanamh leotha?

Tha mi a' tuigsinn gu bheil cuid anns a' phàrtaidh an Alba a' coimhead air na molaidhean aig Coinneach Calman mar thoiseach tòisichidh agus iadsan airson dol nas fhaide.

Chì sinn dè thig às.

Rabhadh bho Mhìcheal Moore

Thàinig Rùnaire na h-Alba, Mìcheal Moore, gu Holyrood an-diugh airson coinnimh le luchd-gairm comataidhean na pàrlamaid.

Agus air an là nuair a dh'fhoillsich ciad roghainn na co-bhanntachd airson na dreuchd aige cur às do phroiseactan leithid £2bn, bha rabhadh aige don fheadhainn a bha an làthair.

Rinn e iomradh air easbhaidh na dùthcha - sin £155bn, no a-rèir Mhgr Mhoore, £2500 airson gach duine ann am Breatainn.

Mar sin, thuirt e, b' fheudar do Riaghaltas agus Pàrlamaid na h-Alba dèiligeadh ri "fìor ghearraidhean".

Aig an ìre-sa chan eil fhios againn dè cho mòr no cho domhainn a bhios na gearraidhean sin.

Ach 's cinnteach gu bheil iad a' tighinn, agus gun toir iad buaidh mhòr air eaconamaidh agus poileataigs na h-Alba.

Toiseach tòiseachaidh

Chan eil anns na gearraidhean a dh'fhoillsich Danny Alexander an-diugh ach toiseach tòiseachaidh.

An ath sheachdainn, foillsichidh Seòras Osborne buidseat èiginneach - rud a gheall e tro dh'iomairt an taghaidh.

An uair sin bidh fios againn dè thèid a ghearradh far buidseat Bhreatainn. Ach chan ionnsaich sinn dè na roinnean far an tèid na gearraidhean as motha a dhèanamh.

Mar sin dheth, bidh e fìor dhuilich innse, fiù 's an uair sin, dè a bhuaidh bheir na gearraidhean air na bhios aig Riaghaltas na h-Alba ri cosg.

Nan geàrradh Mgr Osborne dìreach ann an roinnean a tha fo smachd Westminster - Roinn an Dìon, mar eisimpleir - cha deidheadh buaidh a thoirt air buidseat na h-Alba.

Cha tachair sin. Agus fàgaidh rudan eile gum bi cùisean doirbh ann an Alba.

Cosnaidhean

Ann an Alba tha àireamh nas motha de dhaoine ag obair anns an roinn phoblaich.

Tha sin a' ciallachadh gun toireadh gearraidhean do bhuidseatan poblach buaidh mhòr air cosnaidhean ann an Alba agus nas lugha de dhreuchdan rim faighinn anns an roinn phrìbhitich.

Tha Rùnaire an Ionmhais ann an Riaghaltas na h-Alba eòlach air sin.

An-diugh sgrìobh Iain Swinney do cheannardan ag obair air feadh na roinne poblaiche ann an Alba, ag iarraidh orra sàbhalaidhean a dhèanamh.

Bheireadh na gearraidhean à Westminster buaidh, thuirt e, air gach pàirt den roinn phoblaich.

Bheir sin buaidh air an deasbad phoileataigeach ann an Alba cuideachd.

Mearachd agus microfòn

Tha Frank McAveety air a dhreuchd a leigeal seachad mar neach-gairm Chomataidh nan Ath-Chuingean agus mar labhraiche ³§±èò°ù²õ nan Làbarach.

Fuirichidh e mar bhall-pàrlamaid na h-Alba airson Bhaile Sheadna.

Sin as dèidh mar a chaidh a chlàradh a' bruidhinn mu bhoireanach a bha an làthair aig coinneamh Chomataidh nan Ath-Chuingean.

Shaoil Mgr McAveety gun robh i breàgha - mar cuideigin ann an dealbh le Gaugin.

As dèidh na thachair do Ghòrdon Brown ann an Rochdale, shaoileadh tu gum biodh luchd-poileataigs na b' fhaiceallaiche mun cuairt mhicrofònaichean.

An-diugh, bidh aithreachas air Mgr McAveety nach robh e na bu chùramaiche.

Iongnadh

An seo aig Holyrood tha beachdan eadar-dhealaichte mu na thachair.

Tha iongnadh air feadhainn gun do dh'fhalbh Mgr McAveety agus iad a' tomhas gum biodh leisgeul - a ghabh e an-dè - gu leòr.

Tha cuid brònach agus iad a' moladh na h-obrach aige ann an Comataidh nan Ath-Chuingean.

Ach tha iad uile den bheachd nach bu chòir dha bruidhinn anns an dòigh sin.

'S dòcha gun do chuir e roimhe gum falbhadh e as dèidh nam pàipearan fhaicinn anns a' mhadainn.

B' e mearachd a bha seo - ach dh'fhàg mìcrofòn gum b' fheudar dha falbh.

Bùn-phrìs ann an staing

Chaidh buille a thoirt air planaichean an riaghaltais prìs as ìsle a stèidheachadh do gach cuibhrean de dheoch làidir.

Bhòt buill-pàrlamaid na h-Alba airson Bile na Dibhe a thoirt troimhe don ath ìre - a-nis thèid a dheasbad le comataidhean na pàrlamaid.

Ach bhot iad airson atharrachaidh a dh'iarr air an riaghaltas cur às don pholasaidh airson bùn-phrìs a stèidheachadh.

Bhòt 54 buill airson an atharrachaidh bhon bhall Thòraidheach Murchadh Friseal - bhòt am ball Malcolm Chisholm leis an riaghaltas, ach thug an còrr de na Làbarach taic don atharrachadh.

Cha do bhòt na Lib Deamaich idir, agus tha an SNP fhathast an dòchas gum faigh iad taic bhuapa aig a' cheann thall.

A-nochd, ge-tà, tha am polasaidh ann an staing.

Trioblaid

Tha Rùnaire na Slàinte, Nicola Sturgeon, den bheachd gu bheil trioblaid shònraichte aig Alba leis an deoch.

Na beachd,Ìýbhiodh bùn-phrìs a' lùghdachadh na bhios daoine ag òl agus bhiodh buannachd mhòr do shlàinte na dùthcha.

Tha am polasaidh a' faighinn taic bho dhotairean, agus bho na poilis.

Ach a-nochd 's coltach nach eil taic gu leòr aig an riaghaltas bho dhaoine taobh a-staigh na pàrlamaid fhèin.

Am beachd an fheadhainn a tha an aghaidh a' pholasaidh, cha bhiodh e cothromach do dhaoine nach eil ag òl cus.

Tha aig an riaghaltas gu ruige an fhoghair airson an inntinn atharrachadh.

Ceannas a' phàrtaidh Làbaraich

Tha fios againn a-nis cò na tagraichean airson ceannas a' phàrtaidh Làbaraich.

Tha còignear - nam measg dithis bhràthairean, dithis ris an canar Ed agus ceithrear a chaidh gu Oilthigh Oxford.

'S iad Dàibhidh Miliband, Ed Miliband, Ed Balls, Andy Burnam agus Diane Abbott.

Bha an ceithrear fhireannach nam ministearan anns an riaghaltas mu dheireadh.

A-nis thèid iad gu bhòt a' phàrtaidh air fad as dèidh dhaibh taic fhaighinn bho co-dhiù 33 buill-pàrlamaid.

Thèid ceannard ùr fhoillseachadh ro co-labhairt a' phàrtaidh anns an t-Sultain.

Slighe air adhart

Tha romhainn dhuilich ron phàrtaidh Làbarach.

Chan eil iad a' taghadh ceannard a-mhàin, ach slighe adhart a bheir am pàrtaidh air ais gu Àireamh a Deich.

Bidh aig a' cheannard ùir ri mìneachadh carson a chaill na Làbaraich an taghadh am bliadhna-sa.

Agus, bidh aige - no aice, ged nach coltach idir gum buannaich Diane Abbott - ri adhbhar a thoirt don mhòr-shluagh bhòtadh airson nan Làbarach aig an ath thaghadh.

Is cinnteach gun toir iomairt na bliadhna-sa - agus gu h-àraid na deasbadan telebhisein - buaidh air an deasbad anns a' phàrtaidh fhèin.

Ach cò an duine as fheàrr airson sin a dhèanamh? Thèid fàilte a chur air na beachdan agaibh uile.

Gearraidhean air fàire

Roinnean Phost:

Niall O’Gallagher | 2010-06-07, 10:41

Beachdan (0)

Tro dh'iomairt an taghaidh cha robh na pàrtaidhean poileataigeach airson cus a ràdh mu na gearraidhean a tha ri teachd.

Cha robh tòrr fiosrachaidh a bharrachd .

Chan fhaigh sinn am fiosrachadh as mionaidiche gus am foillsich an seansalair buidseat na h-eiginn air an 22ra den mhìos.

As dèidh sin, bidh sgrùdadh làn air na bhios an riaghaltas a' cosg as t-fhoghar.

Ach, ged nach d' fhuair sinn tòrr fiosrachaidh ùir bho Dhàibhidh Camshron an-diugh, bha blas anns an òraid de na tha ri teachd.

Is follaiseach gur e amanan duilich a tha air fàire.

°äྱ²Ô±ð²¹»å³ó

Chuir Mgr Camshron tòrr ùine seachad a' càineadh an riaghaltais mu dheireadh airson droch staid na h-eaconomaidh.

Bu choltach gun robh Mgr Camshron fhathast na dhùbhlanach, seach na phrìomhaire.

Ach, dh'fhaodadh tu tuigsinn carson a b' fheudar do Mhgr Camshron sin a dhèanamh.

Cha do bhuannaich na Tòraidhean an argamaid air gearraidhean aig an taghadh, agus a' mhòr-chuid de dhaoine a bhòtadh airson phàrtaidhean nach robh airson gearraidhean a dhèanamh am bliadhna-sa.

('S e rud duilich a tha seo airson nan Lib Deamach, a tha air am beachd atharrachadh, thuirt Nick Clegg an-dè, as dèidh dha sùil a thoirt air duilleag-tomhais na dùthcha).

Mar sin dheth, tha dreuchd mhòr don cho-bhanntachd taic fhaighinn airson nan gearraidhean bhon mhòr-sluagh.

Eaconomaidh

Thuirt Mgr Camshron gun robh staid na h-eaconomaidh fiù 's nas miosa na shaoil e.

Agus, gus dèiligeadh rithe, thuirt e gun robh gearraidhean a dhìth a bheireadh buaidh air a h-uile duine ann am Breatainn.

Gu dearbh, thuirt e, bhiodh iad ag atharrachadh ar dòigh-beatha ar fad.

Gu h-àraid, tha Mgr Camshron den bheachd gu bheil an roinn phoblach ro mhòr - 's coltach gu bheil gearraidhean, reòthaidhean pàighidh agus call chosnaidhean air fàire.

Thuirt am prìomhaire gun deidheadh na gearraidhean a dhèanamh ann an dòigh a bha fosgailte, cùramach agus cothromach.

'S ann air sin fhèin a thèid an riaghaltas a bhreithneachadh.

Alba

Ged a tha smachd aig Holyrood air a' mhòr-chuid den roinn phoblaich ann an Alba, bidh gearraidhean mu dheas a' ciallachadh ghearraidhean mu thuath.

Tha Seòras Osborne air a ràdh nach tèid buidseat na h-Alba airson na bliadhna seo atharrachadh.

Ach as dèidh an sgrùdaidh as t-fhoghar bidh fios againn dè thachras do bhuidseat na h-ath-bhliadhna.

Chan eil teagamh gum bi nas lugha aig an riaghaltas ann an Dùn Èideann ri cosg as dèidh an taghaidh Albannaich.

Sin cho fad 's nach eil cumhachdan ùra aig Holyrood ³¦Ã¬²õ±ð²¹²Ô a thogail agus an eaconomaidh a chur am feabhas.

Saoil dè mu dhèidhinn a bhios Ailig Salmond airson bruidhinn nuair a choinnicheas e ri Rùnaire na h-Alba, Mìcheal Moore, a-nochd?

Dreuchd bhrònach

Dreuchd bhrònach don phrìomhaire an-diugh agus e fhathast gu math ùr na obair.

Thadhail am prìomhaire, agus Rùnaire na Dùthcha, Theresa May, air Cumbria, dà là as dèidh nan ionnsaighean a dh'fhàg dà dhuine deug marbh.

Tha a' chuairt aca air sgaradh bheachdan adhbhrachadh, agus cuid den bheachd nach tàinig Mgr Camshron luath gu leòr.

Bha cuid eile glè thoilichte fàilte a thoirt dha.

Thadhail e air Ospadal West Cumbria, far an robh feadhainn a chaidh a leòn a' fàighinn cùram.

Agus chuala e bho phoileas na sgìre mun rannsachadh aca.

Gunnaichean

Tha na poilis - mar a tha a' choimhearsnachd air fad - a' feuchainn ri tuigsinn dè thug air Derrick Bird 12 duine a mharbhadh agus 11 a leòn mus do chuir e làimh ri bheatha fhèin.

An-diugh, thuirt Àrd-Chonnstabal Poileas Chumbria, Craig Mackey, nach robh cothrom aig na poilis stad a chur air Derrick Bird as dèidh dha na h-ionnsaighean aige tòiseachadh.

A-nis tha feadhainn ag ràdh gum bu chòir na laghan air gunnaichean atharrachadh.

Air làithean mar seo, 's dòcha,Ìýchan eil inneal sam bith eile aig luchd-poileataigs ach na faclan aca.

Bha aig Dàibhidh Camrshon ri faclan a lorg a bheireadh taic air choireigin don choimhearsnachd leòinte seo.

An-diugh, ge-tà, bu choltach nach robh na faclan ann a dhèanadh an gnothach.

An sealladh bhon taobh eile

Tha Dàibhidh Camshron glè chleachdte ris an t-sealladh bho na beingean dùbhlanach aig Ceistean a' Phrìomhaire.

An-diugh fhuair e cothrom an sealladh fhaicinn bhon taobh eile.

Chòrd ris na buill Tòraidheach duine bhon phàrtaidh acasan fhaicinn a' freagairt nan ceistean airson a' chiad uair o 1997.

Agus bu choltach gun do chòrd e ri Mgr Camshron fhèin cuideachd agus ri Rùnaire nan Cùisean Cèin,ÌýUilleam Hague, na shuidhe air a làimh chlì.

Chan eil mi cho cinnteach, ge-tà,Ìýgun do chòrd e ris an duine air a làimh dheis.

Feumaidh Nick Clegg fàs cleachdte ris an t-sealladh ùr aigesan cuideachd.

Israel

B' i Harriet Harman a thog na ceistean airson nan dùbhlanach, agus am Pàrtaidh Làbarach fhathast gun cheannard.

As dèidh dhi ceistean a fheagairt as leth an riaghaltais mu dheireadh iomadach turas, b' e sealladh ùr a bha seo dhise cuideachd.

Thagh i mar cheist an ionnsaidh le Iosrael air soithchean-cobhair ann an uisgeachan eadar-nàiseanta diluain.

Thuirt Mgr Camshron gur e caraid Israel a bha ann ach gum bu chòir don chasg air stuth a' dol gu Gaza tighinn gu crìch.

Thog Harriet Harman ceist cuideachd mu phlana an riaghaltais an lagh atharrachadh gus nach tèid daoine fo chasaid èigneachaidh ainmeachadh.

Na beachd, dhèanadh sin cron air misneachd nan cùirtean anns na theireadh boireannaich.

Aonta

Chaidh Mgr Camshron as àidhcheadh sin, agus dhìon e am plana a tha na phàirt den aonta leis na Lib Deamaich.

(Chaidh an t-aonta làn fhoillseachadh nuair a bha mise dheth - .)

Thug Harriet Harman air a' phrìomhaire polasaidh eile a dhìon, air lùghdachadh chìsean do dhaoine a tha pòsta.

Air a' chùis seo, thuirt i, bha Nick ag aontachadh leatha.

Leis na Lib Deamaich aig an aon taobh den t-seòmar cha b' fheudar do Mhgr Camshron ceistean a dh'fheagairt bho cheannardan dà phàrtaidh mhòir.

Chanainn gum bi e toilichte gu leòr le mar a chaidh e - dè ur beachdan fhèin ge-tà?

Mìos nam pòg seachad?

Saoil a bheil mìos nan pòg aig an riaghaltas ùr seachad?

Ma tha, b' ann gun robh i air leth goirid.

Cha do mhair Dàibhidh Laws fada mar Àrd-Rùnaire an Ionmhais mus b' fheudar dha falbh agus e air cosgaisean a chleachdadh gus mall a phàigheadh don leannan aige.

Agus cha mhòr gun d' fhuair Danny Alexander cothrom a chasan fhaighinn fon deasga aig Oifis na h-Alba mus deach a chur an àite Mhgr Laws.

A-nis, tha Lib Deamach eile, Mìcheal Moore air dreuchd Mhgr Alexander fhaighinn mar Rùnaire na h-Alba.

Gheall Dàibhidh Camshron gum biodh an riaghaltas ùr seasmhach - chan e seo an toiseach a dh'iarradh e.

Gearraidhean

An-diugh b' fheudar do Nick Clegg agus Vince Cable Mgr Alexander a dhìon as dèidh mar a chaidh faighneachd an robh e comasach gu leòr airson an dreuchd a dhèanamh.

Bha Mgr Laws roimhe na bhancair, le cliù ann am Baile Lunnainn.

Ach tha Mgr Alexander air fàs mar-thà na dhuine air leth cudromach don cho-bhanntachd.

Sgìobh e manifesto nan Lib Deamach, agus bha e aig cridhe nan còmharraidhean leis na Tòraidhean airson riaghaltas ùr a chruthachadh.

A bharrachd air sin, chan eil Dàibhidh Camshron airson 's gun tèid na Tòraidhean a choireachadh leotha fhèin airson na gearraidhean a tha romhainn.

As dèidh an siansalair, 's ann air Mgr Alexander a bhios an dleastanas as motha airson nan gearraidhean sin.

¶Ùù²ú³ó±ô²¹²Ô

Tha Mgr Camshron airson 's gum bi Lib Deamach aige cuideachd ann an Oifis na h-Alba leis nach eil ach aon bhall-pàrlamaid aig na Tòraidhean mu thuath.

Is coltach gur ann air sgàth sin a fhuair Mgr Moore an dreuchd sin seach, mar eisimpleir, Dàibhidh Mundell.

Agus 's e dùbhlan mòr a tha ro Mhgr Moore na dhreuchd ùir cuideachd.

Tha an riaghaltas airson bile ùr na h-Alba a thoirt air adhart gus cumhachdan ura a thoirt do Phàrlamaid na h-Alba.

Aig an ìre-sa, chan eil aonta eadar na pàrtaidhean mun dòigh as fheàrr sin a dhèanamh.

Tha dùil ri bliadhna inntinneach ron taghadh Albannach an ath-bhliadhna.

³ÉÈË¿ìÊÖ iD

Stiùireadh a’ BhBC

³ÉÈË¿ìÊÖ Â© 2014 Chan eil uallach air a' BhBC airson na th' air làraich-lìn eile.

Gheibhear sealladh nas fheàrr den duilleig seo le sealladair lìn nas ùire agus na duilleagan stoidhle (CSS) air. Ged a chithear susbaint na làraich leis an t-sealladair lìn a th' agaibh, tha sinn a' moladh an dreach as ùire den bhathar-bhog ur sealladair a thoirt a-nuas, no ur duilleagan-stoidhle a chur air ma ghabhas sin dèanamh.