���˿���

Ailgymhwyso ac adfer

Ailgymhwyso yw'r term ar gyfer cyflwyno rhywun i fywyd arferol di-drosedd. Mae adfer yn golygu adennill rhywbeth a gollwyd, neu ddigolledu rhywun am rhywbeth. Mae’r rhain yn agweddau modern tuag at gosbi.

Pwrpas carcharu, gwasanaeth cymunedol, dirwyon a gorchmynion llys yw i geisio ailgymhwyso troseddwyr a’u hatal rhag aildroseddu. Mae dioddefwyr yn cael eu digolledu am y troseddau, ac mae troseddwyr a gafwyd yn euog yn cael gwasanaeth cymunedol i geisio digolledu'r gymuned leol drwy waith buddiol.

Agweddau tuag at garchardai

Erbyn dechrau’r 20fed ganrif dechreuodd agweddau tuag at garchardai newid. Yn gynyddol roedd carchardai yn cael eu hystyried yn gosb eu hunain. Roedd colli rhyddid mewn carchar yn ddigon o gosb.

Roedd pobl yn dechrau gweld nad oedd y fflangellu, gwahanu a thawelwch a ddefnyddiwyd yn y 19eg ganrif yn gweithio ac y dylid eu diddymu.

Arweiniodd y newid mewn agwedd yma at welliannau mewn carchardai, a gallai carcharorion wisgo eu dillad eu hunain. Gwellodd bwyd carchardai, ac roedd mwy o gyrsiau addysg ar gael yn y carchardai. Y nod oedd y byddai’r rhain yn ailgymhwyso carcharorion ac yn rhoi sgiliau iddyn nhw allu canfod swyddi ar ôl eu rhyddhau.

Ar ôl 1945 roedd y gyfradd troseddu gynyddol wedi arwain at gynnydd anferth ym mhoblogaeth carchardai. Mae hynny wedi arwain at orlenwi a weithiau, diffyg mynediad i addysg a chyrsiau.

Bu ychydig o newid agweddau yn ystod yr oes fodern. Mae rhai pobl erbyn hyn yn credu bod carchar yn rhy hawdd ac nad ydyw yn ddigon o ataliaeth i garcharorion, ac nad yw carchardai yn diwygio carcharorion digon.