���˿���

Mae adweithedd yr halogenau – elfennau Grŵp 7 – yn lleihau wrth symud i lawr y grŵp. Gallwn ni ddangos hyn drwy edrych ar adweithiau dadleoli.

Enghraifft

Pan mae clorin (fel nwy neu wedi’i hydoddi mewn dŵr) yn cael ei ychwanegu at hydoddiant sodiwm bromid, mae’r clorin yn cymryd lle’r bromin. Gan fod clorin yn fwy adweithiol na bromin, mae’n dadleoli y bromin o sodiwm bromid.

Mae’r hydoddiant yn troi’n frown. Y lliw brown hwn yw’r bromin wedi’i ddadleoli. Mae’r clorin wedi mynd i ffurfio sodiwm clorid.

Yn yr hafaliad hwn, mae’r Cl a’r Br wedi newid lle:

• clorin + sodiwm bromid → sodiwm clorid + bromin
• Cl₂(dyfr) + 2NaBr(dyfr) → 2NaCl(dyfr) + Br₂(dyfr)

Mae’r math hwn o adwaith yn digwydd gyda phob halogen.