³ÉÈË¿ìÊÖ

Dim ond mater o amser yw hi cyn bod un o gynghorau Cymru yn mynd yn fethdalwyr, os nad yw'r pwysau ariannol yn ysgafnhau - dyna'r rhybudd gan arweinwyr cyngor.

Mewn cyfweliad gyda ³ÉÈË¿ìÊÖ Cymru, dywedodd Anthony Hunt, arweinydd Llafur Cyngor Torfaen fod sylfeini awdurdodau lleol "dan fygythiad".

Ac yn ôl Mark Pritchard, arweinydd annibynnol Cyngor Wrecsam, mae'r toriadau i gymorth gofal a chymdeithasol yn effeithio'n negyddol ar wasanaethau'r GIG.

Dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod am barhau i weithio'n agos gyda chynghorau i "wynebu'r heriau".

"Mae pethau'n anodd," dywedodd Mr Pritchard.

"Bydd awdurdod lleol yng Nghymru... yn wynebu methdaliant os nad ydynt yn cael eu hariannu. Dim ond mater o amser yw hi."

Dywedodd wrth raglen Sunday Supplement ar ³ÉÈË¿ìÊÖ Radio Wales eu bod wedi gwneud £60m o doriadau yn y gyllideb ac y byddai angen gwneud arbedion pellach yn y flwyddyn nesaf.

"Mater o amser yw hi cyn bod 'na awdurdod yng Nghymru yn wynebu methdaliant."

Dywedodd fod ei awdurdod yn ystyried cael gwared ar grant o £1.4m sy'n cael ei ddefnyddio i wneud newidiadau hygyrch i dai fel bod modd i gleifion ddychwelyd adref o'r ysbyty ar ôl cael anaf.

Fis Awst, dangosodd gwaith ymchwil gan y ³ÉÈË¿ìÊÖ fod disgwyl i gynghorau Cymru weld diffyg ariannol o £394.8m ar y cyd dros y ddwy flynedd nesaf.

Fe amlygodd Mr Hunt y sefyllfa ariannol yn Lloegr lle mae'r arweinwyr yn honni y gall un mewn 10 o gynghorau yn Lloegr fynd i'r wal.

"Dw i'n meddwl ein bod mewn sefyllfa ychydig yn well yng Nghymru o ganlyniad i'r gwaith rydym wedi ei wneud gyda'r llywodraeth, ond mae'r gwasanaethau yna o dan fygythiad," meddai.

Fe gwestiynodd Mr Pritchard flaenoriaethau gwario Llywodraeth Cymru megis prynu maes awyr Caerdydd a chynnig prydiau ysgol am ddim.

"Mae 'na bobl gyfoethog iawn yng Nghymru sy'n cael presgripsiwn am ddim ac mae eu plant yn cael prydiau ysgol am ddim - mae'n rhaid i hyn ddod i ben," meddai.

Dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod yn darparu mwy o gyllid i awdurdodau lleol y flwyddyn ariannol hon, gyda chynnydd o 7.9% ledled Cymru, yn dilyn cynnydd o 9.4% yn 2022-23.

"Rydym yn cydnabod bod awdurdodau lleol yn wynebu penderfyniadau anodd ac rydym yn parhau i weithio'n agos gyda chynghorau i wynebu'r heriau."