 |
 |
|
Lleoliad yr Eisteddfod
Llangefni
Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol
- Gwrthwynebiad gan bobl amlbleidiol i'r bwriad i
adeiladu cronfa ddwr yng Nghwm Tryweryn i ddarparu dwr i Lerpwl, ond methiant fu pob
ymgyrch.
- Penodi Harold Macmillan yn Brif Weinidog yn lle
Anthony Eden.
- Chwe gwlad, Ffrainc, Gorllewin Yr Almaen, Yr
Eidal, Gwlad Belg, Yr Iseldiroedd a Lwcsembwrg yn arwyddo cyntundeb Rhufain gan sefydlu'r
Farchnad Gyffredin Ewropeaidd. Prydain yn gwrthod ymuno.
- Macmillan yn traddodi ei
araith enwog: ' Most people have never had it so good'.
- Adroddiad Wolfenden yn argymell caniat谩u
gwrywgydiaeth preifat rhwng dynion dros 21 oed.
- Rwsia yn anfon y roced gyntaf, Sputnik-1, i'r gofod,
ac yn ddiweddarach yn y flwyddyn yn anfon ci, Laika, i'r gofod.
- Cau pyllau glo yn Ne Cymru. Caewyd 50 rhwng y
flwyddyn hon a 1964 adisgynnodd nifer y gweithwyr o 104, i 76,500.
- Y 'beatniks' yn dod i'r amlwg gyda'u geirfa newydd:
cats, dig,hip a groovy.
- Marw Humphrey Bogart, Oliver Hardy, Arturo
Toscanini, Sibelius a Gigli.
Archdderwydd
William Morris
Y Gadair
Testun. Awdl: Agored
Enillydd: Gwilym R. Tilsley ('Cwm Carnedd')
Beirniaid: Thomas Parry, Rolant H. Jones, Euros Bowen
Cerddi eraill: Gwilym Ceri Jones (yr ail, ond yr orau yn 么l Euros Bowen), T. Llew Jones (trydydd) |
|
|
|
|
Ymateb a sylwadau Alan Llwyd
Mae'r bardd yn adrodd hanes y newid a ddaeth
i Gymru wedi'r Rhyfel. Mae'n gofidio am y bataliynau o goed bytholwyrdd
a blannwyd gan y Comisiwn Coedwigo ar draws ucheldiroedd Cymru. Mae'r awdl
hefyd yn creu darlun trist o'r dirwasgiad a ddaeth i ardal y chwareli llechi wedi i'r
economi cenedlaethol wegian, a chau'r chwareli fesul un wrth iddyn nhw orfod
cystadlu 芒 deunydd toi rhatach o wledydd eraill. Creithiau ar wyneb y tir oedd y chwareli bellach a di-waith oedd nifer fawr o'r chwarelwyr. Ond
mae Gwilym R. Tilsley hefyd yn gweld y gymdeithas yn newid, y patrwm gwaith yn
mynd 芒 phobl i weithio mewn swyddfeydd, a diwylliant roc a rol yr arddegau
yn disodli cymdeithas y festri. Mae'n un o nifer o gerddi eisteddfodol o'r
cyfnod hwn sy'n s么n am wagio ac amddifadu cefn-gwlad Cymru.
Y Goron
Testun. Drama Fydryddol: 'Heledd', neu ddrama sy'n ymwneud 芒
bywyd cyfoes
Enillydd: Dyfnallt Morgan ('Rhwng Dau')
Beirniaid: Cynan, Gwilym R. Jones, John Gwilym Jones Ymateb a sylwadau Alan
Llwyd Drama fydryddol anarbennig.
Y Fedal Ryddiaith
Y Fedal Ryddiaith. Testun: Casgliad o Stor茂au Byrion
Enillydd: Tom Parry-Jones: Teisennau Berffro
Tlws y Ddrama
Cystadleuaeth gynhlaiwyd rhwng 1961 a 1993
Tlws y Cerddor
Sefydlwyd ym 1990
Llyfrau perthnasol
Dau lyfr Canrif o Brifwyl gan Alan Llwyd,
Cyhoeddwyr, Barddas. Mis Awst 2000.
|
|
