³ÉÈË¿ìÊÖ

« Blaenorol | Hafan | Nesaf »

Man a lle

°ä²¹³Ù±ð²µ´Ç°ùï²¹³Ü: ,Ìý

Glyn Evans | 10:28, Dydd Mercher, 28 Gorffennaf 2010

Dau le y bydd Eisteddfodwyr yn dod yn gyfarwydd iawn â hwy yn ystod yr wythnos nesaf yma fydd Cwm a Rasau.

O feysydd parcio yn y ddau le yma y bydd bysus gwennol yn eich cludo i faes yr Eisteddfod ei hun.

Go brin y bydd neb yn crafu'i ben ynglyn ag ystyr Cwm ond bosib y bydd mwy o glandro ynglŷn â Rasau.

Cwm wrth gwrs yn golygu be mae o'n ddweud ar yr arwydd! Cwm neu ddyffryn a'r enw yma yn cyfeirio at Gwm Merddog uwchben y pentref yn ôl Richard Morgan yn ei lyfr Place-names 0f Gwent (Gwasg Carreg Gwalch 2005 £6.50).

Mae Richard Morgan yn ychwanegu hefyd fod cymaint o amrywiaeth yn sillafiad y elfen Merddog dros y blynyddoedd (merddych, myrddarch, myrthach er enghraifft) ei bod yn amhosib dyfalu'n gredadwy ei ystyr.

Efallai y gallwch chi helpu. . .

Er yn air mwy anghyfarwydd mae Rasa (Rassa, Rassau) yn hawsach yn y pen draw ac yn cyfeirio at ddull o dyllu am lo yn yr ardal trwy olchi wyneb y tir i ffwrdd gyda llifeiriant cryf o ddŵr. Rasau oedd y rhesi, ffosydd neu gafnau i gyfeirio'r dŵr hwnnw.

Tebyg bod y gair o'r un gwreiddyn a'r Saesneg Races yn yr ystyr o gerrynt, llif neu ffrwd fel ag a welir yn y gair Saesneg mill-race mewn cysylltiad â melin ddŵr.

Mae'r ardal yn gyforiog o enwau diddorol, yn eu plith Crymlyn neu Crumlin ar fapiau Saesneg sy'n ddisgrifiad, yn syml, o lyn gyda thro ynddo (crwm + llyn).

Yn yr achos hwn mae'n debyg mai cyfeirio â wneir at bwll yn Afon Ebwy gerllaw.

Efallai y dowch chwithau ar draws lleoedd yn ystod eich ymweliad fydd yn eich gwthio i ddyfalu am eu hystyron.

Pob hwyl - beth am eu rhannu efo ni.

³ÉÈË¿ìÊÖ iD

Llywio drwy’r ³ÉÈË¿ìÊÖ

³ÉÈË¿ìÊÖ Â© 2014 Nid yw'r ³ÉÈË¿ìÊÖ yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol.

Mae'r dudalen hon yn ymddangos ar ei gorau mewn porwr cyfoes sy'n defnyddio dalennau arddull (CSS). Er y byddwch yn gallu gweld cynnwys y dudalen hon yn eich porwr presennol, fyddwch chi ddim yn cael profiad gweledol cyflawn. Ystyriwch ddiweddaru'r porwr os gwelwch yn dda, neu alluogi dalennau arddull (CSS) os yw'n bosib i chi wneud hynny.