Seanalair Se貌ras Wade
漏 National Portrait Gallery, London
Rugadh Se貌ras Wade ann an 脠irinn sa bhliadhna 1673. A r猫ir beul-aithris, b' esan a' chiad 脠ireannach a thog rathaidean air G脿idhealtachd na h-Alba. Cha b' e innleadair a bh' ann idir ged-t脿, ach saighdear. Cha robh e ach fichead bliadhna a dh'aois nuair a chaidh e a shabaid do dh'Arm Bhreatainn airson a' chiad uair; chaidh iad gu Flanders agus dhan Sp脿inn.
Sa bhliadhna 1715 rinnear M脿idsear-Seanalair dheth, agus bha e an urra ris-san s霉il a chumail air gluasadan nan Seumasach Sasannach an d猫idh ar-a-mach nanSeumasach an Alba.
Bha Se貌ras Wade cuideachd an s脿s ann am poilitigs, agus chaidh a thaghadh mar Bhall P脿rlamaid ann am Bath sa bhliadhna 1722. D脿 bhliadhna an d猫idh sin, dh'iarr an R矛gh Se貌ras I air Wade a dhol a Gh脿idhealtachd na h-Alba gus s霉il a chumail air muinntir na sg矛re. Bha am Morair MacShimidh, ceann-cinnidh nam Frisealach, air innse don Riaghaltas gu robh muinntir na sg矛re gl猫 an-fhoiseil. Dh'innis Wade gu robh 12,000 G脿idheal deiseil gus taic a thoirt do Sheumas Sti霉bhart.
Air sg脿th an e貌lais a bh'aige, chuidich Wade gus daoine eile a dh猫anamh mothachail air cho duilich 's a tha e do shaighdearan a bhith a' sabaid ann an d霉thchannan far nach eil drochaidean no rathaidean d貌igheil. Bha e cuideachd mothachail nach biodh an t-arm aigesan idir cho e貌lach air cruth na t矛re sam biodh iad a' sabaid ris an fheadhainn a bha a' fuireach ann.
Bha ceithir gearastanan aig arm an Riaghaltais air a' Gh脿idhealtachd, agus bhiodh aig na saighdearan agus am bathar ri siubhal eatorra. B' iad seo Cille Chuimein, Gleann Eilg, Ruadhainn agus Loch Laomainn.
Cha do mhol Wade gum bu ch貌ir dhan arm a bhith a thogail rathaidean, no gum bu ch貌ir dha fh猫in a bhith an s脿s san obair seo, ach cha robh e fada gus an robh e air ais air a' Gh脿idhealtachd a' d猫anamh an dearbh rud. Eadar 1725 agus 1737, chaidh 250 m矛le de rathaidean an togail fo sti霉ireadh Wade. Rinn na rathaidean sin ceangail eadar Ruadhainn, Gleann Eilg, Cille Chuimein agus An Gearastan. Cuideachd, chaidh 40 drochaid a thogail fo sti霉ir, Drochaid Tatha nam measg.
Nuair a dh' 猫irich na Seumasaich sa bhliadhna 1745, bha iad ceum air thoiseach air Seanalair Wade. Cha do shoirbhich leis nan aghaidh idir, agus chaidh a chur 脿s a dhreuchd. Chaidh Di霉c Cumberland a chur na 脿ite san arm air an t-slighe gu Bl脿r Ch霉il Lodair.
听
