
06/02/2006
Letter for those at an early stage in learning Gaelic.
Clip
-
An Litir Bheag 39
Duration: 04:49
An Litir Bheag 39
An t-seachdain sa chaidh, bha sinn anns an Tulaich. Tha sin ann an Siorrachd Obair Dheathain. Faisg air an Tulaich tha M貌ine Ailtridh. Anns an t-seachdamh linn deug, bha duine ainmeil a鈥 fuireach ann am M貌ine Ailtridh. B鈥 esan D貌mhnall 脪g MacFhearchair. 鈥橲 e saighdear math a bh鈥 ann. Bha e sgileil le claidheamh.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Ann an sia ceud deug is ceathrad (1640), chaidh D貌mhnall a Lunnainn. Bha m貌ran ann an Lunnainn a鈥 bruidhinn mu Eadailteach. Bha an t-Eadailteach sin a鈥 fuireach anns a鈥 bhaile. Bha e sgileil le claidheamh. Bha e ag r脿dh gum b鈥 esan am fear as sgileile air an t-saoghal.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Cha robh muinntir Lunnainn measail air an Eadailteach. Bha e ro 脿rdanach. Cha robh an r矛gh measail air. Bha gr脿in aig an r矛gh air. Bha an t-Eadailteach a鈥 sabaid leis a h-uile duine. Chuir an t-Eadailteach eagal orra. Bha e an-c貌mhnaidh a鈥 buannachadh. Bha cuid ag r脿dh gun robh draoidheachd aige.
Chuala an r矛gh mu Dh貌mhnall 脪g MacFhearchair 脿 M貌ine Ailtridh. Fhuair e fios gu robh D貌mhnall ann an Lunnainn. Dh鈥檌arr e air D貌mhnall dhol don l霉chairt aige. Chaidh D貌mhnall ann.
Air an rathad don l霉chairt, thachair D貌mhnall ris an Eadailteach. Mharbh D貌mhnall fear de na companaich aig an Eadailteach. Bha an t-Eadailteach feargach. Dh鈥檃ontaich iad sabaid an ath l脿. Bha an r矛gh toilichte. Gheall e duais don Albannach airson an t-Eadailteach a mharbhadh.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Air an oidhche sin, lorg D貌mhnall fear-frithealaidh an Eadailtich. Fhuair e a-mach gu robh draoidheachd aig an Eadailteach. Nuair a bha claidheamh air a thoirt a-mach 脿s a鈥 bhodhaig aige, bha an lot a鈥 falbh. Cha robh toll sam bith ann. Bha an t-Eadailteach an-c貌mhnaidh a鈥 buannachadh mar sin.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Th脿inig an ath l脿. Bha an t-Eadailteach agus an t-Albannach a鈥 sabaid. Sh脿th D貌mhnall 脪g an t-Eadailteach le chlaidheamh. 鈥淭arraing do chlaidheamh a-mach!鈥 thuirt an t-Eadailteach. Ach bha cuimhne aig D貌mhnall air na thuirt am fear-frithealaidh. Dh鈥檉h脿g e an claidheamh ann. Thuit an t-Eadailteach marbh.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Thug an r矛gh poca 貌ir do Dh貌mhnall. Bha sin mar dhuais airson an t-Eadailteach a mharbhadh. Thill D貌mhnall a dh鈥橝lba. Bha cogadh a鈥 dol eadar Muinntir a鈥 Ch霉mhnaint agus luchd-taic an r矛gh. Dh矛on D貌mhnall agus Clann 鈥檌c Fhearchair baile Obair Dheathain. Bha sin an aghaidh Muinntir a鈥 Ch霉mhnaint. Ach fhuair saighdearan C霉mhnantach gr猫im air D貌mhnall. Mharbh iad e. Chaidh a thiodhlacadh ann an Obar Dheathain.Faclan is abairtean
Faclan is abairtean: bha sinn anns an Tulaich: we were in Tullich; Siorrachd Obair Dheathain: Aberdeenshire; M貌ine Ailtridh: Monaltrie; b鈥 esan D貌mhnall 脪g MacFhearchair: he was Donald 鈥溍抜g鈥 Farquharson; 鈥檚 e saighdear math a bh鈥 ann: he was a good soldier; bha e sgileil le claidheamh: he was skilful with a sword; bha m貌ran ann an Lunnainn a鈥 bruidhinn mu Eadailteach: many in London were talking about an Italian; gum b鈥 esan am fear as sgileile air an t-saoghal: that he was the most skilful man in the world; measail air: keen on; bha e ro 脿rdanach: he was too arrogant; bha gr脿in aig an r矛gh air: the king hated him; bha cuid ag r脿dh gun robh draoidheachd aige: some said he possessed magic; dh鈥檌arr e air D貌mhnall dhol don l霉chairt aige: he asked Donald to go to his palace; dh鈥檃ontaich iad sabaid an ath l脿: they agreed to fight the next day; gheall e duais: he promised a reward; fear-frithealaidh an Eadailtich: the Italian鈥檚 manservant; air a thoirt a-mach 脿s a鈥 bhodhaig aige: extracted from his body; bha an lot a鈥 falbh: the wound disappeared [was disappearing]; bha an t-Eadailteach an-c貌mhnaidh a鈥 buannachadh: the Italian was always winning; 蝉丑脿迟丑: stabbed; tarraing do chlaidheamh a-mach!: pull your sword out!; bha cuimhne aig D貌mhnall air na thuirt am fear-frithealaidh: Donald remembered what the manservant said; bha cogadh a鈥 dol eadar Muinntir a鈥 Ch霉mhnaint agus luchd-taic an r矛gh: there was a war [going] between the Covenanters and the supporters of the king; dh矛on D貌mhnall agus Clann 鈥檌c Fhearchair baile Obair Dheathain: Donald and the Farquharsons defended the town of Aberdeen; fhuair saighdearan C霉mhnantach gr猫im air D貌mhnall: Covenanter soldiers got hold of Donald; chaidh a thiodhlacadh: he was buried.
All the letters
Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.
Podcast: An Litir Bheag
The Little Letter for Gaelic Learners
An Litir Bheag air LearnGaelic
An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)
Podcast
-
An Litir Bheag
Litirichean do luchd-ionnsachaidh ura. Letters in Gaelic for beginners.