Main content

Litir do Luchd-ionnsachaidh 1334

Litir do Luchd-ionnsachaidh le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1334. Roddy Maclean reads this week's letter for G脿idhlig learners.

Available now

5 minutes

Last on

Sun 9 Feb 2025 13:55

Clip

Litir 1334: Aiseag Cheasaig (2)

Bha mi ag innse dhuibh mu Aiseag Cheasaig. Bha b脿t鈥�-aiseig uaireigin a鈥� dol eadar Inbhir Nis agus an t-Eilean Dubh. Bha sin mus robh Drochaid Cheasaig ann.聽

Bidh an sruth mara anns a鈥� chaolas sin l脿idir aig amannan. Ma tha duine airson sn脿mh a-null, 鈥檚 e an t-脿m as fhe脿rr nuair a tha am marbh-shruth no eadar-shruth ann. Nam biodh tu a鈥� sn脿mh a-null, agus sruth l脿idir ann, tha teans ann gum biodh tu air do sguabadh an d脿rna cuid a-mach gu Linne Mhoireibh fon drochaid, no a-steach do Linne Fharair.

Tha mi airson innse dhuibh an-diugh mu eachdraidh an t-sn脿imh an sin. Tha mi air an ge脿rr-chunntas seo a tharraing bhon leabhran 鈥�The History of the Kessock Ferry Swim鈥� le Jennifer Morag NicEanraig. Bidh na ceudan a鈥� sn脿mh a-null c貌mhla a h-uile bliadhna.

An toiseach, 鈥檚 e d矛reach duine no dithis an siud 鈥檚 an seo a dh猫anadh e. Ann an naoi ceud deug 鈥檚 a dh脿-dheug (1912), shn脿mh t猫 鈥� 鈥楳iss Duncan鈥� 鈥� a-null, le b脿ta ri a taobh. Rinn i buille-bhroillich no breaststroke, agus thug e seachd mionaidean deug. D脿 bhliadhna an d猫idh sin, rinn gille sia bliadhn鈥� deug a dh鈥檃ois an aon rud anns an dearbh 霉ine. B鈥� esan Te脿rlach Jack.

Tro bhliadhnaichean a鈥� Chiad Chogaidh agus an D脿rna Cogaidh, bha na feachdan armaichte st猫idhichte anns an sg矛re. Chan eil e a鈥� coimhead coltach gun robh daoine a鈥� sn脿mh thar Caolas Cheasaig anns na bliadhnaichean sin, no anns na bliadhnaichean eadar an d脿 chogadh.

鈥橲 ann ann an naoi ceud deug, ceathrad 鈥檚 a sia (1946) a th貌isich buidhnean air sn脿mh a-null c貌mhla. Chaidh mu dhusan ann an toiseach. Dh鈥檉heuch feadhainn d霉bhlan na bu mhotha 鈥� eadar Bun Chraobh agus an t-Eilean Dubh 鈥� astar a tha tr矛 no ceithir tursan nas fhaide. Thug sin c貌rr is uair a th矛de. Ged a th貌isich aon duine deug an sn脿mh, cha do chuir ach ceathrar cr矛och air.

A鈥� bhliadhna an d猫idh sin, shn脿mh ceathrar 貌igridh, aois mu dhusan bliadhna, bho thuath gu deas. Chleachd iad uile na stoidhlichean sn脿imh ris an canar a鈥� bhuille-shn脿igeach 鈥�front crawl鈥� no a鈥� bhuille-ch霉il 鈥�backstroke鈥�.听

Bha an 脿ireamh de shn脿mhadairean a鈥� dol am meud. Ann an naoi ceud deug is caogad (1950), ghabh mu thrithead duine p脿irt. Bha iad uile fo aois ceithir-deug agus bha fairge mh貌r ann. Bha suas ri c貌ig troighean a dh鈥櫭爄rde anns na tuinn ann am meadhan a鈥� chaolais.聽

B鈥� e Ian Black fear de na sn脿mhadairean anns na caogadan. Bha e f矛or mhath air sn脿mh. Ann an naoi ceud deug, caogad 鈥檚 a h-ochd (1958) bhuannaich e tr矛 buinn 貌ir aig na farpaisean E貌rpach ann am Budapest agus bonn 貌ir is d脿 bhonn airgid airson Alba aig Geamannan a鈥� Cho-fhlaitheis ann an Cardiff. Aig aois seachd-deug, bhuannaich e 成人快手 Sports Personality of the Year, am fear a b鈥� 貌ige riamh.

Aig deireadh nan seasgadan, sguir an Kessock Ferry Swim, mar a th鈥� ac鈥� air an tachartas bhliadhnail. Th貌isich e 脿s 霉r ann am fichead, fichead 鈥檚 a dh脿 (2022) mar thachartas carthannais leis na ceudan a鈥� gabhail p脿irt. Leis an 霉idh a th鈥� aig daoine an-diugh ann an sn脿mh ann an uisge fuar, 鈥檚 iongantach mura bi e a鈥� dol airson m貌ran bhliadhnaichean fhathast.

Faclan na Litreach

Faclan na Litreach: Aiseag Cheasaig: Kessock ferry; Drochaid Cheasaig: [the] Kessock Bridge; NicEanraig: Henderson; buille-bhroillich: breaststroke; feachdan armaichte: armed services [defence forces]; Caolas Cheasaig: [the] Kessock Narrows; Bun Chraobh: Bunchrew; sn脿mhadairean: swimmers; na caogadan: the fifties; a b鈥� 貌ige riamh: youngest ever; carthannais: charity.

Abairtean na Litreach

Abairtean na Litreach: Bha b脿t鈥�-aiseig uaireigin a鈥� dol eadar Inbhir Nis agus an t-Eilean Dubh: there was at one time a ferry running between Inverness and the Black Isle; bidh an sruth mara anns a鈥� chaolas sin l脿idir aig amannan: the marine current in those narrows is strong at times;鈥檚 e an t-脿m as fhe脿rr nuair a tha am marbh-shruth no eadar-shruth ann: the best time is at slack tide;鈥檚 e d矛reach duine no dithis an siud 鈥檚 an seo a dh猫anadh e: it鈥檚 just one or two people here and there that would do it; an aon rud anns an dearbh 霉ine: the same thing in the same time; dh鈥檉heuch feadhainn d霉bhlan na bu mhotha: some people took on a bigger challenge; astar a tha tr矛 no ceithir tursan nas fhaide: a distance that is three or four times greater; cha do chuir ach ceathrar cr矛och air: only four people finished it; bha fairge mh貌r ann: there was a big sea; bha suas ri c貌ig troighean a dh鈥櫭爄rde anns na tuinn: the waves were up to five feet in height; bhuannaich e tr矛 buinn 貌ir aig na farpaisean E貌rpach: he won three gold medals at the European championships; d脿 bhonn airgid aig Geamannan a鈥� Cho-fhlaitheis: two silver medals at the Commonwealth Games; leis an 霉idh a th鈥� aig daoine an-diugh: with the interest that people have today; 鈥檚 iongantach mura bi e a鈥� dol airson m貌ran bhliadhnaichean fhathast: it would be surprising if it doesn鈥檛 last for many years yet.

Puing-ch脿nain na Litreach

Puing-ch脿nain na Litreach: mar a th鈥� ac鈥� air an tachartas bhliadhnail: as the annual event is called. This is one idiomatic way of saying 鈥榠s called鈥�. Although it is not a passive construction in Gaelic, as the third person prepositional pronoun aca 鈥榓t them鈥� is employed with an active verb, it would be best translated as a passive in English. The 鈥榯hem鈥� is not defined and is geneal; it operates in a similar way to 鈥榦ne鈥� in English as in an alternative (non-passive) translation of the above phrase 鈥� 鈥榓s one calls it鈥�.

Gn脿thas-cainnt na Litreach

Gn脿thas-cainnt na Litreach: gum biodh tu air do sguabadh an d脿rna cuid a-mach gu Linne Mhoireibh fon drochaid, no a-steach do Linne Fharair: that you would be swept either out to the Moray Firth under the bridge, or inwards to the Beauly Firth.

Broadcast

  • Sun 9 Feb 2025 13:55

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast