Main content
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1276
Litir do Luchd-ionnsachaidh le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1276. Roddy Maclean reads this week's letter for G脿idhlig learners.
Last on
Sun 31 Dec 2023
13:00
成人快手 Radio nan G脿idheal
More episodes
Corresponding Litir Bheag
An Litir Bheag 972
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1276
Duration: 05:00
Litir 1276: Seanfhaclan 脿 Asainte
Anns a鈥� chunntas-sluaigh ann an ochd ceud deug, naochad 鈥檚 a h-aon (1891) bha G脿idhlig aig 87 脿s a鈥� cheud (87%) de na daoine ann an Asainte. Mura h-eil sibh e貌lach air an sg矛re sin, tha i ann an taobh an iar Siorrachd Chataibh eadar A鈥� Ch貌igeach agus Eadar Dh脿 Chaolas. Tuigidh sibh, anns an naoidheamh linn deug, agus roimhe sin, gun robh an sg矛re gu math math G脿idhealach.
Uill, bha mi fortanach gu le貌r 鈥檚 gun d鈥� fhuair mi tiodhlac bho chuideigin o chionn ghoirid. 鈥橲 e leabhran a th鈥� ann a tha l脿n sheanfhaclan G脿idhlig. 鈥橲 e an tiotal air an leabhar 鈥�Gaelic Proverbs鈥�. Chaidh fhoillseachadh le Club Leabhar ann an Inbhir Nis ann an naoi ceud deug, seachdad 鈥檚 a tr矛 (1973).
Agus d猫 an ceangal a th鈥� ann eadar an leabhar agus Asainte? Uill, 鈥檚 e boireannach 脿 Asainte a chuir ri ch猫ile an cruinneachadh de sheanfhaclan. B鈥� ise Barabra Nic Le貌id agus bhuineadh i do Chlais an Easaidh. Chuala i gu le貌r de na seanfhaclan aig a m脿thair.
Bidh gu le貌r de na seanfhaclan aice aithnichte do dhaoine 脿 sg矛rean eile. Nochdaidh gu le貌r dhiubh ann an cainnt is sgr矛obhadh fhathast. Ach tha mi airson ur cur an aithne feadhainn nach eil cho cumanta.
Seo agaibh a鈥� chiad fhear: Am fear a gheibh ainm na mocheirigh, faodaidh e cadal anmoch. Ma bhios tu cli霉mhor airson rudeigin math, bidh daoine a鈥� toirt maitheanas dhut ma th猫id thu an aghaidh sin. Get a name of early rising and you can sleep late. Am fear a gheibh ainm na mocheirigh, faodaidh e cadal anmoch.
An 脿m na h-猫iginn, dearbhar na c脿irdean. Adversity shows your true friends. An 脿m na h-猫iginn, dearbhar na c脿irdean. Agus seo agaibh fear a tha gu math iomchaidh: An n矛 anns an t猫id d脿il, th猫id dearmad. Delay anything and you neglect it. An n矛 anns an t猫id d脿il, th猫id dearmad. Cha bhi fiach air beul d霉inte. The person who keeps silent will stay out of trouble. Cha bhi fiach air beul d霉inte.
Ciamar a chanamaid ann an G脿idhlig 鈥�friendship cannot be one-sided鈥�? Uill, tha seanfhacal aig Barabra air an dearbh chuspair: Cha seas c脿irdeas air aon chois. Friendship cannot stand on one leg. Cha seas c脿irdeas air aon chois.
Tha e inntinneach cho tric 鈥檚 a tha m貌ine a鈥� nochdadh ann an seanfhaclan G脿idhlig, gu h-脿raidh feadhainn 脿 taobh an iar na G脿idhealtachd. Chan eil sin f矛or mun Bheurla! Ach bha e f矛or mu Asainte nan G脿idheal. Seo agaibh fear: Chan aithnich thu duine ach an loisg thu cruach mh貌ine c貌mhla ris. Gu litreachail tha e a鈥� ciallachadh 鈥�you won鈥檛 know a person until you have burned a peatstack with them.鈥� Tha fhios gu bheil sin a鈥� ciallachadh gu feum thu bliadhna, no co-dhi霉 fad geamhraidh, a chur seachad le cuideigin mus bi thu e貌lach orra. Chan aithnich thu duine ach an loisg thu cruach mh貌ine c貌mhla ris.
Agus d猫 ur beachdan air an t-seanfhacal seo? D脿 rud air nach c貌ir feart a thoirt 鈥� trod ch脿irdean is s矛th n脿imhdean. Take no notice of a quarrel between friends or peace among foes. Tha gliocas ann a sin, nach eil? D脿 rud air nach c貌ir feart a thoirt 鈥� trod ch脿irdean is s矛th n脿imhdean.
Uill, bha mi fortanach gu le貌r 鈥檚 gun d鈥� fhuair mi tiodhlac bho chuideigin o chionn ghoirid. 鈥橲 e leabhran a th鈥� ann a tha l脿n sheanfhaclan G脿idhlig. 鈥橲 e an tiotal air an leabhar 鈥�Gaelic Proverbs鈥�. Chaidh fhoillseachadh le Club Leabhar ann an Inbhir Nis ann an naoi ceud deug, seachdad 鈥檚 a tr矛 (1973).
Agus d猫 an ceangal a th鈥� ann eadar an leabhar agus Asainte? Uill, 鈥檚 e boireannach 脿 Asainte a chuir ri ch猫ile an cruinneachadh de sheanfhaclan. B鈥� ise Barabra Nic Le貌id agus bhuineadh i do Chlais an Easaidh. Chuala i gu le貌r de na seanfhaclan aig a m脿thair.
Bidh gu le貌r de na seanfhaclan aice aithnichte do dhaoine 脿 sg矛rean eile. Nochdaidh gu le貌r dhiubh ann an cainnt is sgr矛obhadh fhathast. Ach tha mi airson ur cur an aithne feadhainn nach eil cho cumanta.
Seo agaibh a鈥� chiad fhear: Am fear a gheibh ainm na mocheirigh, faodaidh e cadal anmoch. Ma bhios tu cli霉mhor airson rudeigin math, bidh daoine a鈥� toirt maitheanas dhut ma th猫id thu an aghaidh sin. Get a name of early rising and you can sleep late. Am fear a gheibh ainm na mocheirigh, faodaidh e cadal anmoch.
An 脿m na h-猫iginn, dearbhar na c脿irdean. Adversity shows your true friends. An 脿m na h-猫iginn, dearbhar na c脿irdean. Agus seo agaibh fear a tha gu math iomchaidh: An n矛 anns an t猫id d脿il, th猫id dearmad. Delay anything and you neglect it. An n矛 anns an t猫id d脿il, th猫id dearmad. Cha bhi fiach air beul d霉inte. The person who keeps silent will stay out of trouble. Cha bhi fiach air beul d霉inte.
Ciamar a chanamaid ann an G脿idhlig 鈥�friendship cannot be one-sided鈥�? Uill, tha seanfhacal aig Barabra air an dearbh chuspair: Cha seas c脿irdeas air aon chois. Friendship cannot stand on one leg. Cha seas c脿irdeas air aon chois.
Tha e inntinneach cho tric 鈥檚 a tha m貌ine a鈥� nochdadh ann an seanfhaclan G脿idhlig, gu h-脿raidh feadhainn 脿 taobh an iar na G脿idhealtachd. Chan eil sin f矛or mun Bheurla! Ach bha e f矛or mu Asainte nan G脿idheal. Seo agaibh fear: Chan aithnich thu duine ach an loisg thu cruach mh貌ine c貌mhla ris. Gu litreachail tha e a鈥� ciallachadh 鈥�you won鈥檛 know a person until you have burned a peatstack with them.鈥� Tha fhios gu bheil sin a鈥� ciallachadh gu feum thu bliadhna, no co-dhi霉 fad geamhraidh, a chur seachad le cuideigin mus bi thu e貌lach orra. Chan aithnich thu duine ach an loisg thu cruach mh貌ine c貌mhla ris.
Agus d猫 ur beachdan air an t-seanfhacal seo? D脿 rud air nach c貌ir feart a thoirt 鈥� trod ch脿irdean is s矛th n脿imhdean. Take no notice of a quarrel between friends or peace among foes. Tha gliocas ann a sin, nach eil? D脿 rud air nach c貌ir feart a thoirt 鈥� trod ch脿irdean is s矛th n脿imhdean.
Faclan na Litreach
Faclan na Litreach: cunntas-sluaigh: census; Asainte: Assynt; gliocas: wisdom; trod: quarrel, scolding.
Abairtean na Litreach
Abairtean na Litreach: Mura h-eil sibh e貌lach air an sg矛re sin: if you are not familiar with that area; taobh an iar Siorrachd Chataibh eadar A鈥� Ch貌igeach agus Eadar Dh脿 Chaolas: the western part of the County of Sutherland between Coigach and Eddrachillis; tuigidh sibh: you鈥檒l understand; fortanach gu le貌r 鈥檚 gun d鈥� fhuair mi tiodhlac: fortunate enough to receive a gift; leabhran a tha l脿n sheanfhaclan G脿idhlig: a booklet that is full of Gaelic proverbs; d猫 an ceangal a th鈥� ann eadar an leabhar agus Asainte?: what is the link between the book and Assynt?; a chuir ri ch猫ile: who compiled; bhuineadh i do Chlais an Easaidh: she belonged to Clashnessie; chuala i gu le貌r de na seanfhaclan aig a m脿thair: she heard many of the proverbs from (at) her mother; bidh gu le貌r de na seanfhaclan aice aithnichte do dhaoine 脿 sg矛rean eile: many of her proverbs will be familiar to people from other areas; nochdaidh gu le貌r dhiubh ann an cainnt is sgr矛obhadh: many of them appear in speech and writing; tha mi airson ur cur an aithne feadhainn nach eil cho cumanta: I want to introduce you to some that are not so common; ciamar a chanamaid X?: how would we say X?; tha e inntinneach cho tric 鈥檚 a tha m貌ine no poll m貌nach a鈥� nochdadh ann an seanfhaclan G脿idhlig: it鈥檚 interesting how often peat or a peat bank appear in Gaelic proverbs; gu h-脿raidh feadhainn 脿 taobh an iar na G脿idhealtachd: particularly ones from the Western Highlands (and Islands); gu feum thu bliadhna, no co-dhi霉 fad geamhraidh, a chur seachad le cuideigin mus bi thu e貌lach orra: that you must spend a year, or at least a winter, with somebody before you know them.
Puing-ch脿nain na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach: An 脿m na h-猫iginn, dearbhar na c脿irdean. This proverb literally means 鈥榠n time of adversity, the friends will be proven鈥� i.e. you find out who your real friends are when you fall on hard or difficult times. Dearbhar is a future passive form of the verb dearbh 鈥�prove鈥�.
Gn脿thas-cainnt na Litreach
Gn脿thas-cainnt na Litreach: 87 脿s a鈥� cheud: 87 percent.
Broadcast
- Sun 31 Dec 2023 13:00成人快手 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.