Main content

Litir do Luchd-ionnsachaidh 1270

Litir do Luchd-ionnsachaidh le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1270. Roddy Maclean reads this week's letter for G脿idhlig learners.

Available now

5 minutes

Last on

Sun 19 Nov 2023 13:55

Clip

Litir 1270: Loch Raineach (1)

As t-samhradh sa chaidh bha mi air ais ann an sg矛re Raineach ann an Siorrachd Pheairt. Tha mi air a bhith anns an sg矛re sin grunn tursan, ach roimhe seo cha robh mi air a bhith ann an St猫isean R猫ile Raineach. Chuir mi sin ceart an turas seo. Tha an st猫isean gu math iomallach, ged a tha e air an rathad-iarainn eadar Glaschu agus An Gearasdan.聽

Carson a bha mi ann? Uill, bha mi a鈥� toirt lioft do chuideigin a bha a鈥� dol a chur seachad an latha ann an sg矛re eadhon nas iomallaiche. 鈥橲 e an ath st猫isean air an 濒辞颈诲丑苍别-谤猫颈濒别, taobh a鈥� Ghearasdain de Raineach, St猫isean a鈥� Choire Odhair. Chan eil rathad ceart a鈥� dol ann ach tha ostail 貌igridh faisg air l脿imh agus tha taigh-b矛dh aig an st猫isean fh猫in. Bidh daoine a鈥� falbh 鈥檚 a鈥� tighinn air an tr猫ana.聽

Leis gum bithinn ann an sg矛re Raineach fad an latha, shaoil mi gum biodh e tlachdmhor falbh a-mach air Loch Raineach ann am b脿ta. Agus thug mi b脿ta leam! Uill, cha robh ann ach ge貌la rubair a tha m貌r gu le貌r airson aon duine.聽

Stad mi air a鈥� chladach aig ceann an iar Loch Raineach, far an robh tr脿igh-ghainmhich, agus chuir mi am b脿ta a dh鈥檃t le pumpa. Cheangail mi an d脿 r脿mh ris, chuir mi seacaid-sh脿bhalaidh orm agus dh鈥檉halbh mi air fleod. B鈥� fheudar dhomh faighinn seachad air lach agus a h-iseanan nach robh toilichte gun robh mi air an tr脿igh aca!

Rinn mi aon mhearachd ge-t脿. Cha do chuir mi stuth-gr猫ine air mo chasan airson an d矛on an aghaidh solas na gr猫ine. Bha briogais ghoirid orm agus chaidh mo chasan a losgadh leis a鈥� ghr猫in.

Co-dhi霉, chaidh mi an toiseach gu eilean air a bheil, air na mapaichean, Eilean Beul na Gaoire. Tha Beul sgr矛obhte mar B-E-A-L air mapaichean an latha an-diugh ach bha e sgr矛obhte mar B-E-U-L air na seann mhapaichean. Chanainn gu bheil an t-eilean mu acaire ann am meud. Tha e doirbh d猫anamh a-mach an robh daoine riamh a鈥� fuireach ann oir tha e c貌mhdaichte an-diugh le preaslach de sheilich a tha gu math tiugh. Agus seo p矛os beag fiosrachaidh nach toir mi seachad do dhuine ach luchd-leughaidh na Litreach 鈥� tha tr脿igh-ghainmhich bheag anns an eilean a tha f矛or math airson sn脿mh!

Bha mi a鈥� gabhail iongnadh mu ainm na h-aibhne. Mar a shaoileas sibh, tha an t-eilean aig beul aibhne. 鈥橲 e River Gaur a th鈥� oirre mar ainm, co-dhi霉 a r猫ir mapaichean an latha an-diugh. Ach d猫 a鈥� Gh脿idhlig air sin? Uill, bha cuid de na seann mhapaichean ag innse dhuinn gur e Abhainn Gaoire a bh鈥� oirre.

Shaoileadh sibh, le sin, gu bheil ainm na h-aibhne co-cheangailte ris an fhacal gaoir. Tha faclair Dwelly ga mh矛neachadh mar 鈥�loud and continuous murmuring sound鈥�.

Ge-t脿, tha an t-e貌laiche, Uilleam MacBh脿tair, ag r脿dh gur e Gamhar 鈥� G-A-M-H-A-R a th鈥� air an abhainn mar ainm. Tha MacBh脿tair dhen bheachd gu bheil Gamhar na dhreach G脿idhlig air ainm 脿rsaidh Ceilteach. Tha e a鈥� ciallachadh 鈥榰isge geamhraidh鈥� no 鈥�wintry stream鈥� leis gum biodh an abhainn a鈥� dol na tuil nuair a bhiodh sneachd a鈥� gheamhraidh a鈥� leaghadh. Dh鈥檉h脿g sin ceist nam cheann 鈥� am bu ch貌ir don eilean a bhith ainmichte mar Eilean Beul a鈥� Ghamhair no Eilean Beul na Gamhair, seach Eilean Beul na Gaoire?聽

Faclan na Litreach

Faclan na Litreach: Raineach: Rannoch; Siorrachd Pheairt: Perthshire; St猫isean R猫ile Raineach: Rannoch Station; iomallach: remote, peripheral; tlachdmhor: pleasurable; Uilleam MacBh脿tair: William J Watson; 脿rsaidh: ancient.

Abairtean na Litreach

Abairtean na Litreach: eadhon nas iomallaiche: even more remote; 鈥檚 e an ath st猫isean air an 濒辞颈诲丑苍别-谤猫颈濒别, taobh a鈥� Ghearasdain de Raineach, St猫isean a鈥� Choire Odhair: the next station on the railway line, on the Fort William side, is Corrour Station; tha ostail 貌igridh faisg air l脿imh agus tha taigh-b矛dh aig an st猫isean fh猫in: there is a youth hostel nearby and there is a restaurant at the station itself; cha robh ann ach ge貌la rubair a tha m貌r gu le貌r airson aon duine: it was just a rubber dinghy that was big enough for one person; chuir mi am b脿ta a dh鈥檃t le pumpa: I pumped up the boat with a pump; chuir mi seacaid-sh脿bhalaidh orm agus dh鈥檉halbh mi air fleod: I donned a lifejacket and went afloat; b鈥� fheudar dhomh faighinn seachad air lach agus a h-iseanan: I had to get past a duck and her ducklings; cha do chuir mi stuth-gr猫ine air mo chasan: I didn鈥檛 put sunblock on my legs; chaidh mo chasan a losgadh: my legs were burned; mu acaire ann am meud: about an acre in extent; c貌mhdaichte an-diugh le preaslach de sheilich a tha gu math tiugh: covered today by willow scrub that is extremely dense; shaoileadh sibh, le sin, gu bheil ainm na h-aibhne co-cheangailte ris an fhacal: you鈥檇 think, with that, that the river鈥檚 name is connected to the word; leis gum biodh an abhainn a鈥� dol na tuil nuair a bhiodh sneachd a鈥� gheamhraidh a鈥� leaghadh: because the river would flood [was becoming a flood] when the winter snow was melting.

Puing-ch脿nain na Litreach

Puing-ch脿nain na Litreach: ged a tha e air an rathad-iarainn eadar Glaschu agus An Gearasdan: although it is on the railway line between Glasgow and Fort William. Although the usual phrase today for 鈥榬ailway line鈥� is 濒辞颈诲丑苍别-谤猫颈濒别, I have here used the old term which you will still sometimes hear. Rathad-iarainn literally means 鈥榠ron road鈥� and was used initially when railway lines were constructed in the Highlands.

Gn脿thas-cainnt na Litreach

Gn脿thas-cainnt na Litreach: Leis gum bithinn ann an sg矛re Raineach fad an latha: because I would be in Rannoch all day.

Broadcast

  • Sun 19 Nov 2023 13:55

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast