Main content

Litir do Luchd-ionnsachaidh 1107

Litir do Luchd-ionnsachaidh le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1107. Roddy Maclean reads this week's letter for G脿idhlig learners.

Available now

5 minutes

Last on

Wed 7 Oct 2020 23:00

Clip

Litir 1107: Am Fiadh Iapanach

Bha mi a鈥� coiseachd gu mall tro choille bheithe. Bha an talamh garbh agus cas. Fada fodham, bho 脿m gu 脿m, eadar na craobhan, chithinn Loch Nis. Bha fraoch a鈥� bhadain agus am fraoch Frangach fo bhl脿th. Bha na dearcan-gorma no dearcan-coille an 矛re mhath abaich. Gu dearbh, dh鈥檌th mi t猫 no dh脿. Bha mi air mo dh貌igh.

Air an talamh, far an robh poll, bha lorgan-coise aig fiadh air choreigin. Bha iad a鈥� coimhead rud beag na bu lugha na lorgan-coise an fh猫idh ruaidh. Agus bha am buachar aca car coltach ri buachar caorach, ach rud beag na bu mhotha.

An uair sin, chunnaic mi eilid. Bha i eadar donn is glas, car dorch, agus le stiall far an robh a cn脿mh-droma. Chan fhac鈥� i mi, agus chaidh mi ga h-ionnsaigh gu slaodach. Bha a鈥� ghaoth f脿bharach dhomh. Bha i a鈥� s猫ideadh gam ionnsaigh. Bha an eilid ri snotaireachd fad na h-霉ine, ach cha d鈥� fhairich i m鈥� fh脿ileadh.聽

Bha mi gu math faisg oirre nuair a chlisg i. Cha robh i air m鈥� fhaicinn, ach fhuair i rabhadh bho fhiadh eile. Bha am fuaim ne貌nach, rudeigin mar chomhartaich aig abhag. Chunnaic fiadh eile mi, no dh鈥檉hairich e m鈥� fh脿ileadh. Chan fhaighinn cho faisg air fiadh eile air an latha sin.

Bha am fuaim-rabhaidh ag innse dhomh gur e gn猫 car annasach a bh鈥� anns an fhiadh. Cha b鈥� e f猫idh ruadha a bh鈥� annta, no earbaichean. 始S e a bh鈥� annta ach f猫idh Iapanach, se貌rsa ris an canar ann am Beurla sika deer. Tha iad pailt gu le貌r ann an cuid de sg矛rean, taobh a deas Loch Nis nam measg. Bidh iad a鈥� d猫anamh t貌rr dhiofar fhuaimean, eadar fead, sgreuch, glagadaich is gn貌st.

Tha am fiadh Iapanach beagan nas lugha na 始m fiadh ruadh. Tha na leabhraichean ag innse dhuinn nach e beathach s貌isealta a th鈥� ann ach a-mh脿in sa gheamhradh. Ach chunnaic mi gu le貌r dhiubh anns an aon che脿rnaidh an latha sin. Aon turas bha d脿 dhiubh l脿imh ri ch猫ile, agus iad a鈥� spioladh 始s ag ionaltradh c貌mhla. Agus bha iad s貌isealta gu le貌r gus rabhadh a thoirt do ch脿ch a ch猫ile gun robh cunnart ann.

Tha am fiadh Iapanach pailt ann an cuid de dh鈥櫭爄teachan thairis air t矛r-m貌r na G脿idhealtachd agus anns na Cr矛ochan. Tha iad cuideachd ann an Sasainn agus 脠irinn. Thathar a鈥� smaoineachadh gun robh iad air an toirt a-steach a dh鈥檃ona-ghnothach le uachdaran anns an naoidheamh linn deug.聽

Is bochd sin, oir bidh iad a鈥� d猫anamh tar-ghineachadh leis an fhiadh ruadh. Ann an cuid de sg矛rean, tha sin a鈥� toirt atharrachadh air an fhiadh ruadh 鈥� gn猫 a tha d霉thchasach. Bidh na f猫idh Iapanach cuideachd a鈥� d猫anamh sgrios air craobhan ann an cuid de dh鈥櫭爄teachan. Air an l脿imh eile, bidh cuid de dh鈥檕ighreachdan gam marbhadh is a鈥� reic an cuid fe貌la.聽

Cha chreid mi gum faigh sinn cuidhteas iad a-chaoidh. Bidh na f猫idh Iapanach againn gu s矛orraidh. Feumaidh sinn a' f脿s cleachdte ris na fuaimean 脿raidh a tha iad a鈥� d猫anamh.

Faclan na Litreach

Faclan na Litreach: buachar caorach: sheep droppings; eilid: hind; chlisg: started, showed a startled reaction; fiadh Iapanach: sika [鈥楯apanese鈥橾 deer; s貌isealta: social; ce脿rnaidh: locality; na Cr矛ochan: the Borders; tar-ghineachadh: interbreeding; d霉thchasach: native.

Abairtean na Litreach

Abairtean na Litreach: a鈥� coiseachd gu mall tro choille bheithe: walking slowly through a birchwood; bha fraoch a鈥� bhadain agus am fraoch Frangach fo bhl脿th: the bell heather and cross-leaved heath were in bloom; bha na dearcan-gorma no dearcan-coille an 矛re mhath abaich: the blaeberries were pretty much ripe; air an talamh, far an robh poll, bha lorgan-coise aig fiadh air choreigin: on the ground, where there was mud, there were the hoofprints of some deer or other; rud beag na bu lugha na lorgan-coise an fh猫idh ruaidh: a little smaller than the hoofprints of the red deer; stiall far an robh a cn脿mh-droma: a stripe where her backbone was; chaidh mi ga h-ionnsaigh gu slaodach: I went towards her slowly; ri snotaireachd fad na h-霉ine: continually sniffing the air; cha d鈥� fhairich i m鈥� fh脿ileadh: she didn鈥檛 detect my smell; t貌rr dhiofar fhuaimean, eadar fead, sgreuch, glagadaich is gn貌st: many different sounds, between a whistle, scream, clacking and groaning; bha d脿 dhiubh l脿imh ri ch猫ile, agus iad a鈥� spioladh 始s ag ionaltradh c貌mhla: two of them were next to each other, browsing and grazing together; air an toirt a-steach a dh鈥檃ona-ghnothach le uachdaran: deliberately introduced by a landowner; bidh cuid de dh鈥檕ighreachdan gam marbhadh is a鈥� reic an cuid fe貌la: some estates kill them and sell their meat; cha chreid mi gum faigh sinn cuidhteas iad a-chaoidh: I don鈥檛 think we鈥檒l ever get rid of them; bidh na f猫idh Iapanach againn gu s矛orraidh: sika deer will always be with us; feumaidh sinn a' f脿s cleachdte ris na fuaimean 脿raidh a tha iad a鈥� d猫anamh: we鈥檒l have to get used to the strange sounds they make.

Puing-ch脿nain na Litreach

Puing-ch脿nain na Litreach: eadar na craobhan, chithinn Loch Nis: between the trees, I could see Loch Ness. Chithinn is the first person singular conditional (鈥榳ould鈥�) form of the irregular verb faic 鈥�see鈥�. It can also mean 鈥業 would see鈥� or 鈥業 used to see鈥�. However, it is good to remember that with this verb you don鈥檛 need to translate 鈥業 could see X鈥� as 鈥榖鈥� urrainn dhomh X fhaicinn鈥�. Chithinn will do the job. This also applies to other verbal forms. For example ch矛 mi can mean 鈥業 can see鈥� as well as 鈥業 will see鈥�. Am faic thu b脿ta? 鈥�can you see a boat?鈥� Ch矛 鈥�yes, I can鈥�.听

Gn脿thas-cainnt na Litreach

Gn脿thas-cainnt na Litreach: Bha mi air mo dh貌igh: I was very happy.

Broadcasts

  • Sun 4 Oct 2020 22:30
  • Wed 7 Oct 2020 23:00

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast