Main content

Tha an litir aig Ruairidh MacIlleathain ag innse mar a choinnich sgiobair an t-soithich dhuibh ri bana-phrionnsa Lochlannach. Another story from Ruairidh.

Available now

5 minutes

Last on

Wed 18 Nov 2015 23:00

Clip

Litir 852: Sgiobair an t-Soithich Dhuibh (2)

Bha mi ag aithris na seann sgeulachd 鈥楽giobair an t-Soithich Dhuibh鈥�. Bha iad anns an Tuirc. Bha an caiptean Albannach agus an t-貌stair Turcach a鈥� reic sgadain, agus a鈥� d猫anamh fortan, oir bha sgadain gu math daor anns an Tuirc.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Latha a bha seo, chunnaic an caiptean gun robh eallach air gach duine de bhiorain is fiodh is connadh. 鈥楧猫 tha a鈥� dol?鈥� dh鈥檉haighnich e.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥極, uill,鈥� fhreagair an t-貌stair, 鈥榯h脿inig nighean air t矛r cuide ri a br脿thair. Bha iad ann am b脿ta beag agus chaidh an cur far an c霉rsa le stoirm. Chaidh a br脿thair a bh脿thadh nuair a bha iad a鈥� tighinn gu t矛r, ach bha an nighean ceart gu le貌r. Agus abair gu bheil i br猫agha. Tha i cho br猫agha 鈥檚 gun robh ar r矛gh ag iarraidh a p貌sadh. Ach dhi霉lt i. Agus tha iad a鈥� dol ga losgadh gu b脿s an-earar. Tha iad a鈥� togail teine leis a鈥� chonnadh.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楾ha sin uabhasach,鈥� thuirt sgiobair an t-Soithich Dhuibh. 鈥楥脿ite a bheilear a鈥� cumail na h-矛ghne?鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楾ha i sa phr矛osan,鈥� thuirt an t-貌stair, 鈥榓ch tha mi e貌lach air fear aig a bheil iuchair. 鈥橲 d貌cha gum biodh teans againn a toirt a-mach an ath-oidhch anns an dorchadas.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chaidh an t-貌stair a bhruidhinn ris an fhear leis an iuchair. Agus chuir e air d貌igh gum faigheadh an nighean a-mach air an l脿rna-mh脿ireach. Bhiodh an criutha a鈥� d猫anamh an t-Soithich Dhuibh deiseil airson falbh. Chuireadh iad an nighean air b貌rd agus bhiodh iad a鈥� falbh gu muir.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 聽Chaidh a鈥� ch霉is leotha agus dh鈥檉halbh iad gu muir. Bha an nighean b貌idheach gu cinnteach. Bhruidhinn an caiptean rithe agus fhuair e a-mach gur e bana-phrionnsa a bh鈥� innte. B鈥� ise nighean R矛gh Lochlainn.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chuir iad na si霉il a bu mhotha air na crainn agus bha an Soitheach Dubh a鈥� gluasad aig astar a bha iongantach. Ach, a dh鈥檃indeoin sin, nuair a th脿inig solas an latha, bha a鈥� mhuir air an c霉laibh dubh le soithichean. Bha an r矛gh air cabhlach m貌r a chur a-mach 脿s an d猫idh.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Bha na se貌ladairean Albannach comasach, ge-t脿, agus bha an Soitheach Dubh luath. Ro chiaradh an fheasgair, bha iad air a h-uile soitheach Turcach fh脿gail air an c霉laibh.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Nuair a r脿inig iad Alba, dh鈥檌arr an nighean air an sgiobair a dhol a-null a Lochlann airson innse do a p脿rantan gun robh i sl脿n s脿bhailte. Rinn an sgiobair sin agus abair gun robh muinntir Lochlainn toilichte. Bha iad air gabhail ris gun robh i fh猫in agus a br脿thair marbh.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chuir iad soitheach Lochlannach gu muir airson a鈥� bhana-phrionnsa a thoirt dhachaigh. Agus thill an Soitheach Dubh cuideachd. Nuair a r脿inig an soitheach Lochlannach Alba, chaidh iarraidh air an nighinn a dhol air b貌rd agus a dhol a Lochlann. Ach dhi霉lt i 鈥� mura tigeadh sgiobair an t-Soithich Dhuibh cuide rithe.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Dh鈥檃ontaich e falbh cuide rithe agus rinn an soitheach Lochlannach air Lochlann. Nuair a bha iad ag muir, chaidh sgiobair an t-Soithich Dhuibh gu h-脿rd air a鈥� chrann airson se貌l a riofadh. Rinn iad doidseadh agus th貌isich na si霉il air crathadh. Bhuail se貌l anns an sgiobair agus thuit e don mhuir. Ch霉m an soitheach Lochlannach air a slighe agus iad an d霉il gun d鈥� fhuair iad cuidhteas an Albannaich.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Ach cha d鈥� fhuair. Shn脿mh e gu eilean 鈥� agus innsidh mi dhuibh d猫 thachair an uair sin an-ath-sheachdain.

Faclan na Litreach

Faclan na Litreach: 貌stair: publican; Lochlann: Scandinavia.

Abairtean na Litreach

Abairtean na Litreach: Sgiobair an t-Soithich Dhuibh: The Captain of the Black Ship; bha sgadain gu math daor anns an Tuirc: herring were very expensive in Turkey; gun robh eallach air gach duine de bhiorain is fiodh is connadh: that every person was carrying a load of kindling, wood and fuel; chaidh an cur far an c霉rsa le stoirm: they were put off course by a storm; chaidh a br脿thair a bh脿thadh: her brother was drowned; cho br猫agha 鈥檚 gun robh ar r矛gh ag iarraidh a p貌sadh: so beautiful that our king was wanting to marry her; a鈥� dol ga losgadh gu b脿s an-earar: going to burn her to death the day after tomorrow; c脿ite a bheilear a鈥� cumail na h-矛ghne?: where is the girl being kept?; gum biodh teans againn a toirt a-mach an ath-oidhch: that there is a chance that we could take her out tomorrow night; chaidh a鈥� ch霉is leotha agus dh鈥檉halbh iad gu muir: they were successful and they went to sea; chuir iad na si霉il a bu mhotha air na crainn: they hoisted the largest sails on the masts; bha a鈥� mhuir air an c霉laibh dubh le soithichean: the sea behind them was black with vessels; bha an r矛gh air cabhlach m貌r a chur a-mach 脿s an d猫idh: the king had sent a fleet after them; ro chiaradh an fheasgair: before dusk; bha iad air gabhail ris gun robh i fh猫in agus a br脿thair marbh: they had accepted that she and her brother were dead; dhi霉lt i 鈥� mura tigeadh X cuide rithe: she refused 鈥� unless X came with her; gu h-脿rd air a鈥� chrann airson se貌l a riofadh: high on the mast to reef the sail; th貌isich na si霉il air crathadh: the sails began to slap; gun d鈥� fhuair iad cuidhteas an Albannaich: that they had got rid of the Scot.聽

Puing-ch脿nain na Litreach

Puing-ch脿nain na Litreach: chaidh iarraidh air an nighinn a dhol air b貌rd: the girl was asked to go on board. This is a useful passive construction and note that nighean is inflected (slenderized) to nighinn because it is in the dative singular case following the preposition air. Here are some other examples: Chaidh iarraidh orm a bhith ann 鈥業 was asked to be there鈥�; chaidh iarraidh orra an ainmean atharrachadh 鈥榯hey were asked to change their names鈥�; chaidh iarraidh air a鈥� Phr矛omhaire a chead a thoirt 鈥榯he Prime Minister was asked to give his permission鈥�.

Gn脿thas-cainnt na Litreach

Gn脿thas-cainnt na Litreach: Rinn iad doidseadh: they hove to (stopped the ship鈥檚 forward movement).

Broadcasts

  • Sun 15 Nov 2015 22:28
  • Wed 18 Nov 2015 23:00

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast