01/11/2015
Tha Ruaraidh a' bruidhinn air muile-mh脿gag - an itheadh sibh fh猫in fear dhuibh? Another story from Ruairidh.
Last on
Corresponding Litir Bheag
An Litir Bheag 546
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 850
Duration: 05:00
Litir 850: Muile-mh脿gag
An itheadh sibh muile-mh脿gag? Nuair a tha mi a鈥� me貌rachadh air a鈥� cheist, tha sgreamh a鈥� tighinn orm. Ghia! C貌 dh鈥檌theadh muile-mh脿gag?! Uill, a r猫ir beul-aithris, dh鈥檌th fear de ghaisgich nan G脿idheal t猫 鈥� agus 鈥檚 d貌cha gun robh sin am measg nan adhbharan a bha e cho ... uill 鈥� gaisgeil. No an e gu feumadh tu a bhith gaisgeil airson t猫 ithe?!
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Nise, bu ch貌ir dhomh dh猫anamh soilleir d猫 tha mi a鈥� ciallachadh le 鈥榤uile-mh脿gag鈥�. Tha mi a鈥� ciallachadh toad. Ach tha fhios a鈥檓, ann am m貌ran sg矛rean, gu bheilear a鈥� cleachdadh 鈥榤uile-mh脿gag鈥�, no facal coltach, airson frog.
Tha abairt 脿 Siorrachd Pheairt 鈥� cha b鈥� ann air muileacha-m脿g a chaidh m鈥� 脿rach. A r猫ir choltais, tha sin a鈥� ciallachadh 鈥業 wasn鈥檛 raised on frogs鈥�, seach air 鈥�迟辞补诲蝉鈥�. Tha mi a鈥� tuigsinn gum bite ga cleachdadh airson a r脿dh ri neach eile, 鈥楥han eil mi faoin!鈥� Cha b鈥� ann air muileacha-m脿g a chaidh m鈥� 脿rach.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Airson adhbhar air choreigin, gun luaidh air cho gann 鈥檚 a tha iad, agus gum bu ch貌ir an d矛on, chan eil sinn uabhasach d猫idheil air uisge-th矛rich mar bhiadh, a bheil? 鈥橲 d貌cha gun do dh鈥檉heuch sibh losgann no frog. Tha na Frangaich measail orra 鈥� co-dhi霉 air na casan aca. Dh鈥檉heuch mi casan losgainn aon turas, ach chan ann san Fhraing a bha e. Bha mi ann an Thailand. Tha iad measail orra an sin cuideachd, agus bidh iad ag 脿rach losgannan airson taighean-b矛dh. Ach 鈥� muile-mh脿gag 鈥� toad 鈥� 鈥檚 e sin ceist eile.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Agus c貌 e an seann ghaisgeach 骋脿颈诲丑别补濒补肠丑 a dh鈥檌th muile-mh脿gag? C貌, ach Alasdair mac Colla Chiotaich, an s脿r-shaighdear a bha a-mach cuide ri Montr貌s ann am meadhan an t-seachdamh linn deug.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 An e muile-mh脿gag no losgann a dh鈥檌th e? Chan eil mi cinnteach. Ach bha daoine a鈥� creidsinn gun robh clach luachmhor ann an ceann nan ainmhidhean sin. Bha sin eadhon anns an dealbh-chluich 鈥楢s You Like It鈥� le Uilleam Shakespeare.
Agus sgr矛obh an sgoilear Cuimreach, Eideard Lhuyd, gur e 鈥榓鈥� chlach mhuile-mh脿gag molag a tha iongantach na cumadh agus a farsaingeachd de dhathan. Thathar dhen bheachd gun cuir i stad air losgadh taighe, agus cur-fodha b脿ta. Agus, ma bhios t猫 aig commandair air bl脿r-catha, bidh an d脿rna cuid buaidh aige air an latha no bidh na daoine gu l猫ir aige a鈥� faighinn b脿s sa spot.鈥�
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chaidh st貌iridh annasach a chl脿radh mu mhuile-mh脿gag mh貌r aig Ach a鈥� Ghobhail ann am Morbhairne. Bha ainm s貌nraichte air 鈥� 鈥楽eid鈥� 鈥� agus bha e ri lorg ann am boglach air an robh 鈥楲貌n na Seid鈥� mar ainm. Dh鈥檉heuch fear ri a glacadh 鈥� airson a鈥� chlach fhaighinn 鈥� air latha fuar geamhraidh nuair a bha an l貌n re貌ite. Rinn e toll san deigh agus leig e le d貌bhran, a bh鈥� aige mar pheata, a dhol troimhe. Dh鈥檉han e gus an tigeadh a鈥� mhuile-mh脿gag suas tron toll, agus an d貌bhran 脿s a d猫idh. Bha bata aige na l脿imh.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Ach, 鈥檚 e an d貌bhran, a bha feumach air anail a ghabhail, a chuir a cheann tron toll. Gun a bhith a鈥� coimhead ro dhl霉th, bhuail am fear e le a bhata, a鈥� cur 脿s don d貌bhran sa spot. Agus d猫 thachair don mhuile-mh脿gag 鈥� chan eil fhios a鈥檓.
Faclan na Litreach
Faclan na Litreach: Ghia!: Yuch!; Siorrachd Pheairt: Perthshire; 耻颈蝉驳别-迟丑矛谤颈肠丑: amphibians; dearc-luachrach: newt; Cuimreach: Welsh; Ach a鈥� Ghobhail: Achagavel; Morbhairne: Morvern.
Abairtean na Litreach
Abairtean na Litreach: An itheadh sibh muile-mh脿gag?: would you eat a toad?; nuair a tha mi a鈥� me貌rachadh air a鈥� cheist: when I consider the question; tha sgreamh a鈥� tighinn orm: I am filled with revulsion; dh鈥檌th fear de ghaisgich nan G脿idheal t猫: one of the heroes of the Gaels ate one; an e gu feumadh tu a bhith gaisgeil airson t猫 ithe?: is it that you鈥檇 have to be heroic to eat one?; gum bite ga cleachdadh airson a r脿dh ri neach eile: that it would be used to say to another person; gun luaidh air cho gann 鈥檚 a tha iad, agus gum bu ch貌ir an d矛on: without mentioning how rare they are, and that they need protection; dh鈥檉heuch mi casan losgainn aon turas: I tried frog legs once; bidh iad ag 脿rach losgannan: they breed frogs; gur e a鈥� chlach mhuile-mh脿gag molag a tha iongantach na cumadh agus a farsaingeachd de dhathan: that the toad-stone is some pebble, remarkable for its shape and 鈥� variety of colours; thathar dhen bheachd gun cuir i stad air losgadh taighe, agus cur-fodha b脿ta: [it] is presumed to prevent the burning of a house and the sinking of a boat; ma bhios t猫 aig commandair air bl脿r-catha: if a commander in the field has one of them about him; bidh an d脿rna cuid buaidh aige air an latha no bidh na daoine gu l猫ir aige a鈥� faighinn b脿s sa spot: he will either be sure to win the day or all his men shall fairly die on the spot; nuair a bha an l貌n re貌ite: when the pool was frozen; leig e le d貌bhran, a bh鈥� aige mar pheata, a dhol troimhe: he let a pet otter go through; bhuail am fear e le a bhata: the man hit him with his stick.聽
Puing-ch脿nain na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach: c貌 e an seann ghaisgeach 骋脿颈诲丑别补濒补肠丑: the old Gaelic hero. Why is gaisgeach lenited whereas 骋脿颈诲丑别补濒补肠丑 is not? The reason is that seann brings about lenition in the following noun, but that does not transfer to a qualifying adjective. And because the noun is masculine and in the nominative (nominal) singular case, the adjective is unlenited.
Gn脿thas-cainnt na Litreach
Gn脿thas-cainnt na Litreach: cha b鈥� ann air muileacha-m脿g a chaidh m鈥� 脿rach: it isn鈥檛 on frogs I was raised ie I鈥檓 not that na茂ve.
Broadcasts
- Sun 1 Nov 2015 22:27成人快手 Radio nan G脿idheal
- Wed 4 Nov 2015 23:00成人快手 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.