Main content

Sgeulachd eile bho Ruairidh mun teine mh貌r agus t猫ile mu ghobha. Another story from Ruairidh about Will o' the Wisp.

Available now

5 minutes

Last on

Wed 27 May 2015 23:00

Clip

Litir do Luchd-ionnsachaidh 827

An t-seachdain sa chaidh, dh鈥檌nns mi st貌iridh 脿 Uibhist mun 鈥楾eine Mh貌r鈥� no 鈥楾eine Sionnachain鈥� agus mar a th脿inig e gu bith. A-nise seo sgeulachd eile a bh鈥� aig na G脿idheil o shean, a鈥� m矛neachadh an dearbh ghnothaich.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 O chionn fhada, bha gobha a鈥� fuireach ann an gleannan uaigneach. Bha bean is teaghlach aige. Bha e math air obair, ach bha an obair gann. Mar sin, cha robh airgead gu le貌r aige.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Aon bhliadhna, bha a鈥� ch霉is cho dona 鈥檚 gun robh an t-eagal air gum biodh a chlann a鈥� b脿sachadh le cion a鈥� bh矛dh. Thuirt e ris fh猫in gun gabhadh e cuideachadh sam bith, eadhon ged a b鈥� ann bhon Droch Fhear a bhitheadh e.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Latha a bha seo, bha an gobha ag obair sa che脿rdaich nuair a th脿inig coigreach a-steach. Thuirt an coigreach ris, 鈥楥ha chreid mi nach eil do dh矛ol agad fh猫in ri dh猫anamh do bhean agus do chlann a chumail ann am biadh is aodach.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楾ha thu ceart,鈥� dh鈥檃ontaich an gobha.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楧猫 bheireadh tu do dh鈥檉hear,鈥� dh鈥檉haighnich an coigreach, 鈥榓 bheireadh dhut na mhiannaicheadh tu de dh鈥櫭瞨 鈥檚 de dh鈥檃irgead?鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楤heirinn rud sam bith a b鈥� urrainn dhomh,鈥� fhreagair an gobha.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楿ill,鈥� thuirt an coigreach, 鈥榤a gheallas tu dhomh gum falbh thu c貌mhla rium bliadhna o m脿ireach, bheir mi dhut de dh鈥櫭瞨 鈥檚 de dh鈥檃irgead na chumas tu fh猫in agus do theaghlach cho math air ur d貌igh ri 脌rd-r矛gh na h-脠ireann.鈥� Agus mh矛nich an coigreach don ghobha na bha e a鈥� dol a dh猫anamh.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楴uair a chuireas tu do l脿mh nad ph貌caid dheis, bidh i l脿n 貌ir,鈥� thuirt an coigreach. 鈥楢gus nuair a chuireas tu do l脿mh nad ph貌caid chl矛, bidh i l脿n airgid. Ged a bhiodh tu a鈥� s矛or thoirt an 貌ir agus an airgid 脿s do ph貌caidean, bidh iad l脿n a h-uile uair a chuireas tu do l脿mhan annta.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Ach bha rabhadh aig a鈥� choigreach an cois na gheall e. 鈥楴a cuir bonn sam bith a thug thu 脿s do ph貌caidean air ais annta. Ma chuireas, bidh iad falamh an latha sin.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Cha robh an gobha cinnteach mun bhargan. 鈥楾ha an tairgse agad math,鈥� thuirt e, 鈥榓ch an ceann latha is bliadhna, bidh e cruaidh leam dealachadh on bhean is on chloinn agam.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 鈥楢ch smaoinich,鈥� thuirt an coigreach. 鈥楳us tig ceann na bliadhna, faodaidh tu pailteas de dh鈥櫭瞨 鈥檚 de dh鈥檃irgead a chur ma seach airson do mhn脿 鈥檚 do chloinne. Cha bhi d矛th orra.鈥�

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Choimhead an gobha air casan a鈥� choigrich. Bha iad coltach ri ladhran muice. Bha e cinnteach gum b鈥� e an coigreach an Droch Fhear. A dh鈥檃indeoin sin, ghabh e ris an tairgse. Thuirt e ris fh猫in nach b鈥� urrainn dha a bhith cinnteach am biodh e be貌 an ceann bliadhna. Agus nuair a thigeadh an Droch Fhear air a shon gun d猫anadh e rudeigin. 鈥楥uiridh mi Dia eadar mi 鈥檚 e,鈥� thuirt e ris fh猫in.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Dh鈥檉halbh an coigreach agus rinn an gobha deiseil airson falbh dhachaigh. Thog e a ch貌ta far an stuib far an robh e crochte. Mhothaich e gun robh e gu math trom. Chan e iongantas a bh鈥� ann, ge-t脿. Bha p貌caidean a鈥� ch貌ta loma-l脿n 貌ir is airgid. Innsidh mi dhuibh an-ath-sheachdain mar a thachair nuair a dh鈥檌nns e do bhean mun bhargan a rinn e leis an Droch Fhear.

Faclan na Litreach

An Teine M貌r, Teine Sionnachain: 飞颈濒濒-辞鈥�-迟丑别-飞颈蝉辫; 肠别脿谤诲补肠丑: smiddy; falamh: empty; bargan: bargain; tairgse: 辞蹿蹿别谤.听

Abairtean na Litreach

mar a th脿inig e gu bith: how it came into existence; a鈥� m矛neachadh an dearbh ghnothaich: explaining the same thing; bha gobha a鈥� fuireach ann an gleannan uaigneach: there was a blacksmith living in a small remote glen; bha an obair gann: work was scarce; 鈥檚 gun robh an t-eagal air gum biodh a chlann a鈥� b脿sachadh le cion a鈥� bh矛dh: that he was scared his children would die from a lack of food; gun gabhadh e cuideachadh sam bith: that he would accept any help; eadhon ged a b鈥� ann bhon Droch Fhear a bhitheadh e: even though it were from the Devil; cha chreid mi nach eil do dh矛ol agad fh猫in ri dh猫anamh: I reckon you have your work cut out; a bheireadh dhut na mhiannaicheadh tu: who would give you what you desired; bheirinn rud sam bith a b鈥� urrainn dhomh: I鈥檇 give anything I could; ma gheallas tu dhomh: if you promise me; cho math air ur d貌igh ri 脿rd-r矛gh na h-脠ireann: as happy as the High King or Ireland; ged a bhiodh tu a鈥� s矛or thoirt an 貌ir agus an airgid 脿s do ph貌caidean: although you might continually take the gold and silver from your pockets; an cois na gheall e: accompanying what he promised; bidh e cruaidh leam dealachadh o: it will be hard for me to leave; cha bhi d矛th orra: they will want for nothing; coltach ri ladhran muice: like a pig鈥檚 trotters; cuiridh mi Dia eadar mi 鈥檚 e: I鈥檒l put God between me and him; thog e a ch貌ta far an stuib far an robh e crochte: he picked up the coat from the post on which it was hanging; chan e iongantas a bh鈥� ann: it wasn鈥檛 a surprise; loma-l脿n 貌ir is airgid: stuffed full of gold and silver.

Puing-ch脿nain na Litreach

airson do mhn脿 鈥檚 do chloinne: for your wife and children. Airson commands a noun (with the article present) in the genitive case. Thus bean becomes 尘苍脿 and clann becomes cloinne. The article is absorbed into the possessive article do. Without the article we might say airson bean is clann 鈥榝or a wife and children鈥�. 惭苍脿 and cloinne are lenited following do (think of do thoil fh猫in and 鈥檚 e do bheatha).

Gn脿thas-cainnt na Litreach

faodaidh tu pailteas de dh鈥櫭瞨 鈥檚 de dh鈥檃irgead a chur ma seach: you can put aside plenty of gold and silver.

Broadcasts

  • Sun 24 May 2015 22:29
  • Wed 27 May 2015 23:00

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast