³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae Aelod Seneddol Ynys Môn yn dweud y bydd cau Pont y Borth tan y flwyddyn newydd yn cael "effaith enfawr" yn lleol ac ar gyfer y DU gyfan.

Mae Llywodraeth Cymru wedi cadarnhau bod angen cau y bont - un o ddwy sy'n cysylltu Môn gyda'r tir mawr - yn dilyn cyngor gan beirianwyr Priffyrdd y DU.

Fe gaeodd y bont am 14:00 brynhawn Gwener a than y bydd yn cael ei hailagor bydd cerbydau yn cael eu dargyfeirio dros Bont Britannia.

Mae'r droedffordd ar agor i gerddwyr a seiclwyr sy'n dod oddi ar eu beics.

Roedd trafferthion traffig difrifol wedi i'r bont gau ddydd Gwener, gyda chiwiau hir ar nifer o ffyrdd yn ardal Bangor.

Mae trafferthion yn yr ardal eto fore Llun, gyda gwrthdrawiad ar yr A55 i gyfeiriad y dwyrain ger Pont Britannia yn gwaethygu'r sefyllfa.

Mae busnesau lleol hefyd wedi beirniadu'r diffyg rhybudd, gan ragweld trafferthion mawr tan i'r bont ailagor.

Mae'r AS Ceidwadol lleol Virginia Crosbie yn dweud y bydd cwestiynau brys yn cael eu cyflwyno yn San Steffan a'r Senedd ar y mater.

"Bydd hyn yn cael effaith enfawr nid yn unig ar Ynys Môn ond ar gyfer y DU gyfan yn nhermau ein hisadeiledd," meddai Ms Crosbie.

"Fe fyddwn ni'n ysgrifennu llythyr ar y cyd at [y prif weinidog] Mark Drakeford er mwyn darganfod beth ar wyneb y ddaear sydd wedi mynd o'i le.

"Pam na gafon ni unrhyw ragrybudd am hyn, a pham fod y cynllun yma'n mynd yn ei flaen?"

Ychwanegodd ei bod eisiau cynllun gwell mewn lle er mwyn sicrhau y bydd pobl yn gallu mynd a dod rhwng Gwynedd a Môn yn ddiogel, a heb orfod ciwio am oriau.

"Rwy'n edrych am sicrwydd y bydd y gweithwyr allweddol sy'n gweithio yn Ysbyty Gwynedd yn gallu cyrraedd yr ysbyty," meddai.

"Ac rydw i eisiau cynllun i sicrhau y bydd modd i bobl yn fy etholaeth gael ambiwlans os ydyn nhw angen un - mae angen cynllun gweithredu yma."

Dywedodd arweinydd Cyngor Môn, Llinos Medi, ei bod hi ond wedi cael gwybod bod y bont ar fin cau mewn "galwad i gyfarfod brys amser cinio" ddydd Gwener.

Yn siarad ar Dros Frecwast fore Llun, dywedodd mai ei phrif bryder ynglŷn â chau'r bont am gyhyd yw'r effaith y gallai hynny ei gael ar wasanaethau brys, ond bod y sefyllfa ddiweddaraf yn pwysleisio'r angen am gynllun hirdymor hefyd.

"Mae'r prif ysbyty ochr arall i'r bont, felly mae'n rhaid i ni sicrhau bod y staff yn gallu cyrraedd eu gwaith a chleifion yn gallu cael yno," meddai.

"Mae angen sgwrs yn ehangach ynglŷn â sut ydan ni'n rhoi gwell gwytnwch - mae hon yn briffordd o'r porthladd yng Nghaergybi i'r Deyrnas Unedig.

"Heneiddio mae Pont Menai - er pa mor hardd ydy hi - felly mae angen cael trefn yn ei le a bod y llywodraeth yng Nghymru rŵan yn ystyried o ddifri' be' ydy'r cynlluniau gorau er mwyn rhoi'r gwytnwch yna i bobl Ynys Môn.

"Mae trydedd bont wedi bod ar y bwrdd o'r blaen... y posibilrwydd o roi tair ffordd ar Bont Britannia - dyna'r math o gynlluniau 'da ni angen yn eu lle rŵan.

"Dim eu trafod nhw a'u rhoi nhw nôl ar y silff. Dim Ynys Môn yn unig mae hyn yn effeithio - mae'n effeithio ar economi y Deyrnas Unedig. Mae sicrhau symudiad nwyddau o Gaergybi i'r DU yn hanfodol."

Dywedodd y Dirprwy Weinidog Hinsawdd, Lee Waters AS, ddydd Gwener fod y "gwaith brys hwn yn cael ei wneud er diogelwch y cyhoedd".

"Yn anffodus nid oes modd ei osgoi ond rydym yn gwbl ymwybodol o'r oblygiadau i bobl yn yr ardal leol," meddai.

"Rydym yn gweithio'n agos gyda UK Highways i sicrhau bod y gwaith hwn yn cael ei wneud yn ddiogel ac mor gyflym â phosib, gan darfu cyn lleied â phosibl ar y gymuned leol."

Mewn datganiad dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod yn gweithio ar "gynlluniau wrth gefn" i Bont Britannia yn sgil cau Pont Menai.

"Fe wnaeth UK Highways argymell cau'r bont ar unwaith oherwydd pryderon difrifol ynghylch diogelwch, ac i ganiatáu i waith atgyweirio hanfodol ddigwydd," meddai llefarydd.

"Rydyn ni'n llwyr ymwybodol o'r goblygiadau i bobl yr ardal ac rydym yn gweithio'n agos gydag UK Highways i sicrhau fod y gwaith yn cael ei wneud mor gyflym â phosib.

"Rydyn ni hefyd yn gweithio ar gynlluniau wrth gefn i gynyddu gwytnwch ar Bont Britannia, allai gael eu gweithredu'n sydyn petai'r angen yn codi."