³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae gwirfoddolwyr yn Wrecsam wedi dechrau derbyn trydydd dos brechlyn yn erbyn coronafeirws fel rhan o dreial clinigol ledled y DU.

Mae'r bobl gyntaf i dderbyn dos atgyfnerthu wedi bod yn mynychu clinig arbennig yn y dref.

Bydd y treial yn casglu data ar ymateb imiwn y cleifion i drydydd dos o'r brechlyn, wrth i'r awdurdodau ystyried cyflwyno brechlynnau atgyfnerthu yn ddiweddarach yn y flwyddyn.

Dyma'r astudiaeth glinigol ddiweddaraf mewn ymateb i'r pandemig yng Nghymru, lle mae dros 45,000 o bobl wedi gwirfoddoli i gymryd rhan mewn gwaith ymchwil ers mis Mawrth 2020.

Mae Wrecsam yn un o 18 safle ledled y DU i gymryd rhan yn , ac mae angen dros 2,800 o wirfoddolwyr.

Bydd y treial hefyd yn asesu'r imiwnedd yn erbyn amrywiolion, gan gynnwys yr amrywiolyn Delta - gafodd ei ganfod gyntaf yn India - sydd yn trosglwyddo'n haws na straeniau eraill o'r feirws.

Dywedodd Dr Orod Osanlou, prif ymchwilydd astudiaeth COV-Boost: "Bellach mae gennym frechlynnau sy'n ddiogel ac yn effeithiol wrth atal Covid-19.

"Yr hyn yr ydym yn edrych amdano nawr gyda COV-Boost yw brechlyn atgyfnerthu, ac i asesu sut mae'r atgyfnerthu yn effeithio ar ymateb imiwnedd pobl a'u hamddiffyniad rhag y feirws.

"Yn gyffrous iawn, COV-Boost yw'r astudiaeth gyntaf yn y byd sy'n edrych ar hyn."

Ers i'r pandemig ddechrau, mae ymchwil a threialon clinigol wedi eu cynnal ledled Cymru i helpu i ddeall y feirws ac i ddatblygu triniaethau diogel ac effeithiol.

Bydd astudiaeth COV-Boost yn asesu'r ymatebion imiwnedd gan saith math gwahanol o frechlyn.

Mae gwirfoddolwyr yn cael eu recriwtio os ydyn nhw'n byw o fewn 50 milltir i Ysbyty Maelor Wrecsam.

Dywedodd Dr Osanlou: "Rydyn ni angen pobl sydd wedi cael dau ddos o'r brechlyn ac sydd dros 30 oed, ac a oedd wedi cael eu brechu erbyn diwedd mis Mawrth.

"Mae gennym ddiddordeb arbennig mewn unrhyw un dros 70 oed, ac unrhyw un sydd wedi cael brechlyn AstraZeneca."

Roedd Sue Cusack o Drefaldwyn yn un o'r cyntaf i dderbyn pigiad atgyfnerthu yn Wrecsam ddydd Llun.

"Doeddwn i ddim yn nerfus, roeddwn i'n fwy cyffrous mewn gwirionedd.

"Roedd yn teimlo'n arbennig i fod yn rhan o broses sy'n golygu y gall pobl eraill ei gael yn y dyfodol."

Ychwanegodd: "Dim ond un lle yng Nghymru sy'n ei gynnig. Roedd yn eithaf hawdd i gyrraedd yno, ac mae'n braf bod Cymru'n cymryd rhan fel rhan o'r DU, ac fel rhan o'r broses fawr."

Mae'n rhaid i wirfoddolwyr fynychu'r clinig bum gwaith dros gyfnod o flwyddyn, ac maent yn derbyn arian am roi eu hamser.

'Ymateb anhygoel'

Ers i'r pandemig ddechrau mae degau o filoedd o wirfoddolwyr o Gymru wedi cymryd rhan mewn treialon clinigol.

Dr Nicola Williams yw cyfarwyddwr ymchwil, cefnogaeth a darpariaeth Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru - y corff sydd wedi cydlynu'r treialon.

"Ers mis Mawrth y llynedd rydym wedi chwarae rhan lawn yn rhaglen ymchwil y DU, i gyflwyno'r holl astudiaethau iechyd cyhoeddus brys ym mhob un o'n hysbytai ledled Cymru, ac yn y gymuned hefyd," meddai.

"Mae'r ymateb wedi bod yn anhygoel ac rydym yn ddiolchgar iawn i dros 45,000 o bobl o Gymru sydd wedi cymryd rhan yn yr astudiaethau hynny."

Dywedodd Dr Williams fod eu hymrwymiad yn allweddol i ddeall a rheoli'r pandemig.

Ychwanegodd: "Maen nhw wedi bod yn wirioneddol hanfodol wrth ddeall pa driniaethau sy'n gweithio, pa driniaethau sy' ddim yn gweithio, ac i gael y data cywir er mwyn helpu i gefnogi'r ymateb i'r pandemig."

Y disgwyl yw y bydd canlyniad y treial COV-Boost yn barod erbyn mis Medi, a bydd hynny yn llywio unrhyw raglen i gynnig brechlynnau atgyfnerthu i weddill y boblogaeth.