³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae cyfarwyddwr dylunio meddyginiaeth Pfizer yn rhybuddio y bydd Covid-19 yn dal i beryglu bywydau er gwaethaf datblygu brechlynnau effeithiol.

Dywedodd Dr Dafydd Owen, sydd â'i wreiddiau yn Rhuthun, wrth raglen Newyddion S4C: "Dwi'n gobeithio, ac yn disgwyl y bydd y vaccine yn gwneud gwahaniaeth mawr i'r pandemig yn erbyn Covid-19, ond dwi ddim yn siwr y byddwn ni'n gallu dweud y bydd o wedi mynd am byth, yn bob man."

Ers mis Mawrth, mae wedi bod yn datblygu moleciwl all fod yn effeithiol fel triniaeth gwrth-feiral.

Mae'r driniaeth yn cael ei brofi mewn labordai ers mis Medi, ac yn y flwyddyn newydd bydd yn cael ei ddefnyddio ar gleifion.

"Fydd na rhai pobl yn dal i ddal y feirws ac mae bod yn barod gyda thriniaeth anti-viral therapeutics yn yr ysbyty, neu cyn cyrraedd ysbyty, yn rhan o beth ni'n gwneud gyda viruses. Dyma ydan ni'n gwneud gyda viruses - dyw Covid-19 ddim gwahanol.

"Dechrau blwyddyn nesaf, byddwn ni mewn clinical trials gyda phobl sydd yn sâl efo Covid-19 mewn ysbytai. Dyna lle fyddwn ni'n ffindio allan os ydy'r moleciwl yn gweithio yn erbyn y coronafeirws sydd yn achosi covid-19, ac i allu gwneud hynny mewn llai na blwyddyn, mae pethau wedi mynd yn reit ffast."

Wedi ei eni yn Llundain a'i fagu yn Newbury, Berkshire, cafodd Dr Owen ei fagu ar aelwyd Gymraeg gan rieni o Ruthun.

Ar ôl graddio mewn cemeg yn Imperial College, Llundain, enillodd PhD o Gaergrawnt cyn dechrau gweithio i Pfizer yng Nghaint.

Pan agorodd y cwmni labordai yn ardal Boston, Massacheusetts ddegawd yn ôl, symudodd i'r Unol Daleithiau i fyw a gweithio.

Gyda'r pryder am amrywiolyn newydd i'r feirws wedi achosi clo mawr arall yng Nghymru, dyw Dr Owen ddim yn teimlo bod angen poeni yn ormodol am esblygiad y coronafeirws:

"Y peth cyntaf i gofio ydy bod hyn yn digwydd o hyd mewn feirysau ac mae vaccines yn dal i weithio. Dio ddim yn newyddion bod feirws yn gallu newid.

"Mae'r un fath yn wir i anti-viral therapeutics hefyd," meddai.

"Fyddwn i'n disgwyl bod anti-viral therapeutic yn gweithio er bod y feirws yn newid. Mae'n dibynnu ble yn union mae'n newid ond 'da ni'n gwybod ble mae'n moleciwl ni yn eistedd yn y protin tu fewn y feirws, a 'da ni'n dallt hynny'n dda iawn o'r gwaith 'da ni 'di bod yn gwneud.

"A dwi'n gobeithio bydd anti-viral therapeutics yn ddarn o ffindio ateb i'r broblem sydd yn wynebu ni gyd ar draws y byd ar hyn o bryd."

Er yn cydnabod bod y feirws wedi achosi poen mawr yn rhyngwladol, mae e'n obeithiol y bydd diwedd i'r pandemig yn 2021.

"Fedra'i siarad fel gwyddonydd neu fel tad, ac fe wna'i siarad fel tad rwan. Mae genna'i ddau o blant fan hyn sydd heb weld Nain a Taid ers dros blwyddyn, ond dwi'n gobeithio rhwng y vaccine a'r anti-viral therapeutics, hwyrach y gall hynny newid y flwyddyn nesaf."