³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae'r cynnydd "sylweddol a brawychus" mewn gwersylla anghyfreithlon yng Nghymru yn "niweidio ein hamgylchedd, ein bywyd gwyllt, y sector twristiaeth a'n cymunedau lleol" yn ôl awdurdodau amgylcheddol.

Ar benwythnos gŵyl y banc, mae llythyr agored yn tynnu sylw at y niwed y gall gwersylla anghyfreithlon ei wneud, ac yn annog gwersyllwyr i ddod o hyd i safleoedd swyddogol ac archebu eu lle ymlaen llaw.

Mae gwersylla anghyfreithlon - gosod pabell neu garafán ar dir heb ganiatâd - wedi bod ar gynnydd dros yr haf, ac mae'r awdurdodau'n dweud ei fod yn achosi difrod amgylcheddol a sbwriel, yn ogystal â chreu pryderon o ran iechyd y cyhoedd.

Daw wrth i wirfoddolwyr ddweud bod y pwysau ar amgylchedd Eryri yn sgil niferoedd uchel o ymwelwyr wedi bod yn "aruthrol" yn ddiweddar.

Mae'r llythyr agored yn dweud bod gwersylla anghyfreithlon wedi cynyddu'r benodol o fewn parciau cenedlaethol y wlad, coetiroedd a chefn gwlad, wrth i'r coronafeirws olygu bod mwy o bobl yn ymweld â lleoliadau o fewn y DU.

"Heblaw am y ffaith ei fod yn drosedd, mae'r cynnydd mewn achosion o wersylla anghyfreithlon yn niweidio ein hamgylchedd, ein bywyd gwyllt, y sector twristiaeth a'n cymunedau lleol sydd i gyd yn adfer yn sgil effeithiau'r pandemig," meddai'r llythyr.

"Nid yw'r coronafeirws wedi diflannu, felly mae angen i bawb fod yn wyliadwrus o hyd a Chadw Cymru'n Ddiogel drwy ddilyn canllawiau'r llywodraeth ar olchi dwylo a chadw pellter cymdeithasol.

"Gall gwersylla anghyfreithlon ei gwneud hi'n anodd dilyn y canllawiau hyn."

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru, holl awdurdodau parciau cenedlaethol Cymru, Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru ac RSPB Cymru wedi arwyddo'r llythyr agored.

Bydd swyddogion yn patrolio'r parciau cenedlaethol dros y penwythnos, a bydd cosbau'n cael eu rhoi i'r "rhai sy'n diystyru'r rheolau ac yn parcio dros nos".

Ychwanegodd Prif Weithredwr Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro, Tegryn Jones: "Mae ymddygiad difeddwl ambell un yn bygwth difetha mwynhad eraill, ac mae'n peri pryder i'r cymunedau lleol sy'n gorfod glanhau'r llanastr a gaiff ei adael gan y rhai sy'n gwersylla heb ganiatâd."

Dywedodd Clare Pillman, Prif Weithredwr Cyfoeth Naturiol Cymru, ei bod am i bobl fwynhau'r awyr agored "yn ddiogel, yn gyfreithlon a heb niweidio'r amgylchedd".

"Rydyn ni'n gwybod bod y cyfnod clo wedi bod yn galed ar bawb ac er ein bod ni i gyd yn awyddus i ddychwelyd i fwynhau'r awyr agored rydyn ni a'n partneriaid yn gofyn i hyn beidio â digwydd ar draul natur ac eraill."

Yn Eryri, bydd gwirfoddolwyr allan yn casglu sbwriel ac yn rhoi cyngor i ymwelwyr a cherddwyr dros y penwythnos.

Wedi trafferthion parcio mewn llefydd fel Pen-y-Pass yn ddiweddar, mae'n rhaid i ymwelwyr archebu lleoedd parcio o flaen llaw erbyn hyn.

Yn ôl Catrin Glyn o Bartneriaeth yr Wyddfa, lleiafrif o ymwelwyr sy'n achosi trafferthion.

"Mae'r pwysau dros y cyfnod yma wedi bod yn eithriadol ar yr ardal a d'eud y lleia'.

"Mae 'na chydig iawn o bobl, ac mae o'n dorcalonnus i dd'eud, wedi dangos amarch llwyr tuag at yr ardal a'r cynefinoedd, a 'di achosi lot o waith i ni a'n partneriaid ni ac yn achosi lot o heriau.

"Ond rhan bach ydyn nhw o fobl, ond mae'r effeithiau 'di bod yn drwm iawn o ran sbwriel, campio anghymdeithasol a diffyg parch yn gyffredinol."