³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae'n bosib y bydd angen i ddisgyblion hŷn gymysgu o fewn eu grŵp blwyddyn cyfan pan fydd ysgolion yn dychwelyd ym mis Medi, yn ôl Llywodraeth Cymru.

Mae hynny'n angenrheidiol i alluogi disgyblion i astudio'r ystod lawn o bynciau TGAU a Safon Uwch, yn ôl y canllawiau diweddaraf sydd wedi eu cyhoeddi gan y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams.

Yn ôl Llywodraeth Cymru, y brif egwyddor yw lleihau cyswllt rhwng disgyblion a staff.

Mae'r hefyd yn cynghori ar amseroedd gwersi a chynnig cinio ysgol, ond nid yw'n rhoi manylion am drafnidiaeth gyhoeddus.

Yn ôl y canllaw, mae'n bosib y bydd modd cadw disgyblion uwchradd iau a disgyblion cynradd mewn "grwpiau cyswllt" maint dosbarth.

Ond mae'r canllawiau yn caniatáu i ysgolion ystyried gweithredu "grwpiau cyswllt" maint blwyddyn ar gyfer y disgyblion hynny, os yw'n effeithio ar addysgu neu os yw'n anodd yn ymarferol.

I ddisgyblion hŷn, fe fydd y pwyslais ar bellhau, ond gyda dysgwyr iau y ffocws fydd cadw grwpiau ar wahân.

Mae'r llywodraeth hefyd yn dweud y bydd mynychu'r ysgol yn orfodol o 14 Medi ymlaen.

Fodd bynnag, mae'r llywodraeth yn cyfaddef y byddai'n "anodd" i awdurdod lleol neu ysgol roi dirwy neu weithredu os yw disgyblion yn peidio â mynychu'r ysgol, gan ddweud y bydd yn monitro'r sefyllfa.

Dyw'r canllawiau ddim yn darparu unrhyw fanylion pellach ar drafnidiaeth ysgol, gan nodi y bydd y cyngor diweddaraf ar drafnidiaeth gyhoeddus yn cael ei gyhoeddi cyn bo hir ac y bydd yn "gweithio gydag awdurdodau lleol ar yr effaith y bydd hyn yn ei gael ar gludiant ysgol".

Yn unol â chanllawiau sydd eisoes wedi cael eu cyhoeddi, mae'n cynghori y dylai rhieni a gofalwyr fynd â'u plant yn ôl ac ymlaen i'r ysgol, gan ddefnyddio "teithio llesol" lle bo modd.

Dadansoddiad Gohebydd Addysg a Theulu ³ÉÈË¿ìÊÖ Cymru, Bethan Lewis

Un cwestiwn amlwg ar ôl cyhoeddiad y Gweinidog Addysg yr wythnos ddiwethaf oedd sut oedd modd darparu cyrsiau TGAU a Safon Uwch i grwpiau cyson o 30.

Mae'r canllaw yn cynnig ateb, sef caniatáu cymysgu mewn grwpiau tipyn mwy - y flwyddyn gyfan os oes angen.

Gyda'r feirws yn ymddangos fel petai dan reolaeth, mae yna dipyn o hyblygrwydd a mwy o bwyslais ar wneud yr hyn sy'n ymarferol i ddarparu addysg a chwricwlwm eang.

Dilyn mesurau "pan fo hynny'n bosib", yw'r neges gyson.

Ond nid yr hen normal yw hyn - mae'r cyfundrefnau glendid yn aros, mewn rhai ysgolion y coridorau unffordd, ac mae'n debygol bydd rhaid i grwpiau ddechrau a gorffen ysgol ar adegau gwahanol.

Ac wrth gwrs, trefniadau ar gyfer yr ymateb petai yna achosion o'r feirws yn codi mewn ysgol.

Er mwyn cadw grwpiau ar wahân, mae'n dweud y dylai ysgolion ystyried addasu amseroedd cychwyn a gorffen ond mae'n nodi na ddylai hyn leihau amser dysgu.

Yn ôl y llywodraeth fe allai hyn "gynnwys cywasgu/gwasgaru cyfnodau rhydd neu amser egwyl" neu "gadw hyd y dydd yr un peth ond dechrau a gorffen yn hwyrach" er mwyn osgoi yr adegau prysuraf.

Er nad yw rhai ysgolion wedi bod yn darparu cinio yn ystod yr wythnosau diwethaf, bydd disgwyl i ysgolion agor eu ceginau yn llawn ym mis Medi.

Er gwaethaf y ffaith bod rhai ysgolion wedi llacio polisïau gwisg ysgol yn ddiweddar, mae Llywodraeth Cymru'n dweud y byddai'n "annog pob ysgol i ddychwelyd i'w polisïau gwisg arferol yn nhymor yr hydref".

Mae'r llywodraeth hefyd yn dweud ei bod yn bwriadu "darparu cyflenwad o gitiau profi i bob ysgol a lleoliad" er mwyn sicrhau bod "hyblygrwydd yn y profion sydd ar gael".