³ÉÈË¿ìÊÖ

Mae angen gwasanaethau arbenigol ymhob ardal, gwersi ar berthnasau iach mewn ysgolion a strategaethau lleol i fynd i'r afael â thrais domestig.

Dyna farn NSPCC Cymru, Cymorth i Ferched Cymru a Plant yng Nghymru sy'n galw am wella'r gwasanaeth ar hyd y wlad.

Yn 2017-18 fe gafodd 1,065 o bobl ifanc dan 16 eu cefnogi mewn llochesau yng Nghymru, tra bod 332 wedi derbyn cwnsela gan Childline yn dilyn trais domestig.

Dywedodd Vivienne Laing o NSPCC Cymru fod dioddef trais domestig fel plentyn yn gallu achosi "problemau tymor hir" i'r unigolyn.

Ar ôl ceisio crogi ei bartner a'i lysferch, roedd gŵr yn aros am y cyfle i geisio lladd ei lysfab.

Rory, 20 oed o Gaerdydd oedd y llysfab hwnnw a dywedodd mai dyma oedd y diweddglo i ddegawd o drais a chamdriniaeth a arweiniodd ato'n ceisio lladd ei hun.

"Ar y dechrau roeddwn i'n clywed synau uchel fel petai stwff yn cael ei daflu o gwmpas, ond fe aeth y trais yn fwy difrifol," meddai.

"Des i ddeall ei fod yn ei treisio hi (ei fam) rhan fwyaf o nosweithiau, ac roeddwn i yn ei chlywed yn galw am help."

Ar ôl cael ei guro mor wael fel ei fod wedi gorfod methu wythnos o ysgol, dywedodd Rory ei fod wedi dechrau teimlo fel bod rhaid iddo geisio lladd ei hun.

Fe geisiodd e ladd ei hun dwywaith.

Mae Rory bellach yn derbyn cefnogaeth er mwyn delio ag effaith y trais domestig.

Ychwanegodd Ms Laing: "Mae hi'n hanfodol fod plant a phobl ifanc yn dysgu am berthnasau iach mewn ysgolion ac yn gwybod at bwy i droi os ydyn nhw angen help."

Dywedodd Gwendolyn Sterk o Gymorth i Ferched Cymru "fod plant sy'n dystion i drais domestig yn ei brofi".

Yn ôl AS Canol Cymru David Melding, sy'n cadeirio pwyllgor plant a phobl ifanc y Cynulliad, mae penderfyniad Rory i rannu ei brofiadau wedi rhoi egni newydd i'r ymgyrch i amddiffyn plant rhag trais domestig.