"Yncl Jac sbardunodd fi i fynd ati flynyddoedd yn 么l wrth ymchwilio i gangen Beddgelert a Nantmor o deulu fy nhad yn ffermydd Corlwyni a Charneddi. Pan gefais i'r goeden deuluol, doedd fawr ddim arni a phrin ddim dyddiadau. Felly dros y blynyddoedd, dw i wedi llwyddo i roi llawer mwy arni a dw i'n dal i ychwanegu ati. Dwi wedi gwneud gwaith ymchwil i Gofnodion Plwyf Beddgelert yn y Llyfrgell Genedlaethol ac yno cefais hyd i bapurau fy hen hen daid Gruffydd Prichard a chael gwybod llawer iawn mwy am ei gefndir. Yn Archifdy Gwynedd, cefais hyd i lythyr o 1937 gan Bob Owen, Croesor, yn s么n am goeden deuluol ffermydd Corlwyni a Charneddau, er bod nifer o gamgymeriadau ynddo fo. Ond, mae'r llythyr yn s么n am gangen o'r teulu a ymfudodd i America ac fe daniodd hynny fy nychymyg!
Ychydig dros flwyddyn yn 么l, ysgrifennais lythyr at Ninnau a chael tri llythyr yn 么l. Fe ddarganfyddais fod pedwar o blant Evan Powell, cefnder cyntaf fy hen hen daid wedi ymfudo yno yn niwedd y 1860au.  Fe gefais yr hanes i gyd a lluniau o Robert Powell, y mab hynaf, a'i deulu. Roedd wedi ymsefydlu yn Williamsburg, Iowa a rhoddwyd cyfeiriad ei unig or-wyres, sef Miriam. Roedd ein cyfarfod fis Awst 2002 yn llawn cynnwrf.
Ymsefydlodd y tri phlentyn arall sef William, Ann a Jane ym Milwaukee. Dw i wedi cael gafael ar gopi o gofiant William Powell (Gwilym Eryri) syn s么n am ei bedwar mab, George, Rees, William ac Arthur. Cefais wybod hefyd yr arferai William Powell ddringo'r Wyddfa a gwneud te i ymwelwyr pan oedd yn lanc ifanc. Pan aeth i Milwaukee cafodd William waith fel swyddog mewnfudo i Gwmni Rheilffordd St Paul a Chicago ac roedd yn enwog am ei garedigrwydd at fewnfudwyr o Gymru. Enwyd eglwys a threflan yn Ne Dakota yn Powell er anrhydedd iddo. Ysgrifennodd Powell lawer iawn o farddoniaeth ac erthyglau i bapur Cymraeg Cymry America sef Y Drych. Roedd ei daid Hywel Griffith hefyd yn fardd gwlad enwog yn ei ddydd. Bu farw William yn 69 oed ym 1910. Prin ydy'r wybodaeth am y ddwy chwaer, Ann a Jane Powell a'r dasg nesaf fydd cael hyd i'w disgynyddion nhw. Fe arhosodd o leiaf tri o blant Evan Powell ym Mhrydain. Roedd Hywel yn cadw siop ym Meddgelert, bu John yn gweithio fel clerc yng ngwaith cemegol Widnes a phriododd Laura, yr ieuengaf, ac ymsefydlu ym Meddgelert. Ganwyd ei phlant hi yn Nh欧 Isaf sydd bellach yn nwylo'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol dan yr enw T欧 Llywelyn. Cyn hir dw i'n gobeithio cwrdd 芒 gor-wyres Laura, Elaine, syn byw yn Efrog Newydd. Ac mae'r ymchwil yn ddiddiwedd ond yn gynhyrfus iawn!"
 |
