³ÉÈË¿ìÊÖ

« Blaenorol | Hafan | Nesaf »

Darlith hanesydd

°ä²¹³Ù±ð²µ´Ç°ùï²¹³Ü:

Gwyn Griffiths | 20:51, Dydd Iau, 5 Awst 2010

Mae Dr Elin Jones fel corwynt o awel iach. I ddechrau mae hi'n un o'r bobol brin hynny sy'n siarad y bêr Wenhwyseg - a mae hi'n fy ngalw i'n "Gwyn bêch". A mae hi'n hanesydd i gynhesu'r galon Gymreig yn y dyddiau hyn pan mae'r grymoedd torfol am ein hanwybyddu ni Gymry a'n tylwyth Celtaidd.

Yr oedd ei hanerchiad i Undeb Cymru a'r Byd yn donic. "Mae'r gwledydd Celtaidd i gyd yn cymryd eu dehongliad o hanes o bersbectif Lloegr," meddai. "A mae isha newid hyn."

Nid yw Lloegr eisiau gwybod na chydnabod dim am hanes Cymru. Mae nhw fel pe'n benderfynol o sgubo hanes y Celtiaid allan o'n hymwybod. Gwyliwch raglenni teledu sy'n ymwneud â hanes yr ynysoedd hyn a chlywch chi mo'r gair Celt yn cael ei ddefnyddio.

Ceir ambell gyfeiriad at Yr Oes Efydd, Oes yr Haearn - ond byth gyfeiriad at y Celtiaid - ac yna daw'r Rhufeiniaid. A'r Sacsoniaid - hwrê fawr pan ddaw'r rheini. Cyn bo hir bydd cyfres deledu am y Normaniaid, ymdrech arall i selio'r holl fusnes Seisnig yma ac anwybyddu'r Cymry a'r Albaniaid.

"Mae angen shiglo'r caleidoscôp a mi gewn ni batrwm gwahanol, a chêl gogwydd Gymreig ar ein hanes," meddai Dr Elin. "Yr oedd Owain Glyndŵr ac Owain Lawgoch yn ymdrîn yn uniongyrchol a Ffrainc. Nid estyniad o Loegr oeddan nhw. Mae angen pwysleisio'r gogwydd Cymreig i'n hanes ni.

"Mae Linda Colley yn ei llyfr Britons yn dweud fel cychwynnodd y syniad o Brydeindod yn y ddeunawfed ganrif. A'r ganrif nesaf gyda'r Chwyldro Diwydiannol daeth y Cymry a'r Albanwyr yn aelodau hapus o fyddinoedd a masnach Prydain a pharhau wedyn gyda'r un agwedd at eu hanes."

Fuasai Dr Elin byth yn cydnabod hyn, ond cam bras fuasai i Gymru gael cwricwlwm hanes nad yw'n dilyn un Lloegr yn wasaidd.

³ÉÈË¿ìÊÖ iD

Llywio drwy’r ³ÉÈË¿ìÊÖ

³ÉÈË¿ìÊÖ Â© 2014 Nid yw'r ³ÉÈË¿ìÊÖ yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol.

Mae'r dudalen hon yn ymddangos ar ei gorau mewn porwr cyfoes sy'n defnyddio dalennau arddull (CSS). Er y byddwch yn gallu gweld cynnwys y dudalen hon yn eich porwr presennol, fyddwch chi ddim yn cael profiad gweledol cyflawn. Ystyriwch ddiweddaru'r porwr os gwelwch yn dda, neu alluogi dalennau arddull (CSS) os yw'n bosib i chi wneud hynny.