Samplu wedi eu haenu

Defnyddir samplu wedi eu haenu i ddewis sampl sy’n cynrychioli gwahanol grwpiau.

Os yw maint y grwpiau’n wahanol, bydd nifer yr eitemau sy’n cael eu dewis o bob grŵp yn gyfrannol i nifer yr eitemau yn y grŵp hwnnw.

Enghraifft

Hoffai Billy gynnal arolwg ymhlith 25 o gwsmeriaid bwyty i ganfod pa bwdin yw’r gorau ganddyn nhw. Mae’n penderfynu defnyddio techneg samplu wedi eu haenu i gyfrifo faint o bobl o bob grŵp oedran y dylai eu dewis.

Mae’r tabl isod yn dangos faint o bobl a aeth i’r bwyty yn ystod yr wythnos ddiwethaf. Cyfanswm y boblogaeth yw hyn. Maint y sampl yw nifer y cwsmeriaid yr hoffai Billy gynnal arolwg arnyn nhw, sef 25 yn yr enghraifft hon. Maint yr haen yw nifer y bobl ym mhob grŵp, sef 12, 34, 48, 21 a 3 yn yr enghraifft hon.

Grŵp oedran	Nifer y cwsmeriaid
11-20	12
21-30	34
31-40	48
41-50	21
51+	3

Grŵp oedran	11-20
Nifer y cwsmeriaid	12

Grŵp oedran	21-30
Nifer y cwsmeriaid	34

Grŵp oedran	31-40
Nifer y cwsmeriaid	48

Grŵp oedran	41-50
Nifer y cwsmeriaid	21

Grŵp oedran	51+
Nifer y cwsmeriaid	3

Cyfanswm nifer y cwsmeriaid = 12 + 34 + 48 + 21 + 3 = 118.

Yna mae’n defnyddio’r hafaliad:

\(Nifer~a~ddewiswyd~o~bob~haen~=~(\frac{maint~yr~haen}{cyfanswm~y~boblogaeth)})~\times~maint~y~sampl\)

Grŵp oedran	Nifer yn y sampl
11-20	(\(\frac{12}{118}\)) × 25 = 2.54 (3 cwsmer)
21-30	(\(\frac{34}{118}\)) × 25 = 7.20 (7 cwsmer)
31-40	(\(\frac{48}{118}\)) × 25 = 10.17 (10 cwsmer)
41-50	(\(\frac{21}{118}\)) × 25 = 4.45 (4 cwsmer)
51+	(\(\frac{3}{118}\)) × 25 = 0.63 (1 cwsmer)

Grŵp oedran	11-20
Nifer yn y sampl	(\(\frac{12}{118}\)) × 25 = 2.54 (3 cwsmer)

Grŵp oedran	21-30
Nifer yn y sampl	(\(\frac{34}{118}\)) × 25 = 7.20 (7 cwsmer)

Grŵp oedran	31-40
Nifer yn y sampl	(\(\frac{48}{118}\)) × 25 = 10.17 (10 cwsmer)

Grŵp oedran	41-50
Nifer yn y sampl	(\(\frac{21}{118}\)) × 25 = 4.45 (4 cwsmer)

Grŵp oedran	51+
Nifer yn y sampl	(\(\frac{3}{118}\)) × 25 = 0.63 (1 cwsmer)

Ar y diwedd, mae’n bosib cael nifer wahanol o eitemau i’r hyn roeddet ti’n ei ddisgwyl. Os bydd hyn yn digwydd, efallai y bydd yn rhaid i ti adio neu dynnu un eitem o grŵp penodol. Gelli ddewis y grŵp priodol trwy edrych pa gyfrifiad sydd wedi newid fwyaf trwy gael ei dalgrynnu.

Question

Mewn un siop deganau, daw’r staff o nifer o wahanol wledydd yn y DU (fel y gweli di yn y tabl isod).Hoffai’r cwmni greu grŵp ffocws o 50 aelod o staff i gynrychioli’r pedair gwlad wahanol.

Os bydd rheolwr y cwmni’n penderfynu defnyddio methodoleg samplu wedi eu haenu, sawl person o bob gwlad ddylai fod yn y grŵp ffocws?

Gwlad	Nifer yr aelodau staff
Cymru	563
Lloegr	1408
Yr Alban	425
Gogledd Iwerddon	211

Gwlad	Cymru
Nifer yr aelodau staff	563

Gwlad	Lloegr
Nifer yr aelodau staff	1408

Gwlad	Yr Alban
Nifer yr aelodau staff	425

Gwlad	Gogledd Iwerddon
Nifer yr aelodau staff	211

Next up

Test your understanding

��˿��

Samplu data - Canolradd ac UwchSamplu wedi eu haenu