���˿���

Mae gwaith byrfyfyr yn arf pwerus ar gyfer ymchwilio i sgript a chreu sgript. Yn syml, mae gwaith byrfyfyr yr un peth â dyfeisio, neu greu wrth i ti fynd yn dy flaen. Mae’n ffordd wych o gynhyrchu cynnwys yn yr ystafell ymarfer. Cei weld i ble gall dy ddychymyg a’th greadigrwydd fynd â thi.

Gallwn ni rannu gwaith byrfyfyr yn ddau fath gwahanol:

Gwaith byrfyfyr ar y pryd

Mae’r arddull hwn o waith byrfyfyr yn golygu nad oes yna unrhyw drafod na chynllunio cynnwys yr olygfa o flaen llaw. Mae’r actorion yn actio ac yn ymateb i’w gilydd mewn rôl gan ‘weld beth sy’n digwydd’. Daw gwaith gwirioneddol ddiddorol i’r amlwg yn aml iawn. Mae’n bosibl na fydd y cyfan yn ddefnyddiol a pherthnasol, ond gall gweithio yn y modd hwn gynhyrchu syniadau a deialog sy’n werth eu cadw. Mae’n gorfodi’r actor i feddwl ar ei draed ac yn aml yn arwain at ambell syndod.

Gwaith byrfyfyr wedi ei ymarfer

Dyma’r cam nesaf. Mae actorion wedi arbrofi â chreu gwaith ar y pryd ac mae’r darnau gorau wedi eu tacluso i greu darn o waith sydd, er yn fyrfyfyr, wedi ei gynllunio a’i gaboli. Mae llawer o gwmnïau theatr a chyfarwyddwyr yn defnyddio gwaith byrfyfyr yn yr ystafell ymarfer i greu gwaith gwreiddiol. Mae’r cyfarwyddwr, Mike Leigh, yn enwog am ddefnyddio gwaith byrfyfyr fel sail i’w ffilmiau. Weithiau mae’r actorion yn gweithio gydag ef i greu sgript drwy wneud gwaith byrfyfyr am chwe mis cyn ffilmio.

Mae amryw o weithiau sydd wedi eu cyhoeddi yn deillio o waith byrfyfyr digymell i greu sgript. Roedd cynhyrchiad Theatr Genedlaethol Cymru, Y Bont, yn gynhyrchiad a ddefnyddiodd gwaith byrfyfyr.