Egni potensial disgyrchiant

Mae gwrthrych yn gallu bod ag egni oherwydd ei fudiant, ei safle a'i anffurfiad. Ar y Ddaear, mae grym disgyrchiant yn gweithredu arnat ti drwy'r amser. Os wyt ti uwchben arwyneb y Ddaear, mae gen ti egni potensial (wedi'i storio). Rydyn ni'n galw’r egni hwn yn egni potensial disgyrchiant (EPD).

Mae swm yr EPD sydd gan wrthrych ar y Ddaear yn dibynnu ar y ffactorau canlynol:

��à��
uchder uwchben y ddaear

Mae Llyfr A a Llyfr B ar silff lyfrau. Mae Llyfr B ddwywaith trwch Llyfr A. Mae Llyfr C ar ail silff lyfrau. Ar yr ail silff mae Llyfr C union o dan Llyfr A, ac mae ganddo drwch tebyg.

Yn y diagram:

mae gan bob llyfr ar y silff EPD
mae gan lyfr A fwy o EPD na llyfr C oherwydd mae'n uwch
mae gan lyfr B fwy o EPD na llyfr A oherwydd mae ei fàs yn fwy

Os yw gwrthrych yn cael ei godi, mae gwaith yn cael ei wneud yn erbyn grym disgyrchiant. Mae'r gwrthrych yn ennill egni. Er enghraifft, byddai llyfr C yn ennill EPD pe bai'n cael ei godi i'r silff uwch wrth ochr llyfrau A a B.

Cyfrifo newidiadau i EPD (haen uwch)

Dyma'r hafaliad i gyfrifo egni potensial disgyrchiant.

\(\text{EPD} = {\text{m}}\times{\text{g}}\times{\text{h}}\)

EPD yw'r egni potensial disgyrchiant mewn jouleau, J.
m yw'r ��à�� mewn cilogramau, kg.
g yw cryfder y maes disgyrchiant mewn newtonau y cilogram, N/kg.
h yw'r newid uchder mewn metrau, m.

Question

Defnyddia’r wybodaeth uchod i ateb y cwestiwn.

Mae llyfr â ��à�� o 0.25 kg yn cael ei godi 2 m i'w roi ar silff lyfrau. Os yw g yn 10 N/kg, faint o egni potensial disgyrchiant mae'n ei ennill?

��˿��

Gwaith ac egniEgni potensial disgyrchiant